تکرارپذیری و روابط متقابل آماره های پایداری به دست آمده از آزمایشات یکنواخت مقایسه عملکرد جو در شرایط دیم

اثر متقابل ژنوتیپ × محیط یکی از مسا یل پیچیده ی برنامه های به نژادی برای تهیه ارقام پرمحصول و سازگار به شمار می رود. روش های زیادی برای تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط ارایه شده اند. هدف از این تحقیق تعیین روابط متقابل آماره های پایداری مختلف، رابطه آن ها با عملکرد دانه و تکرارپذیری این پارامترها طی سه سال متوالی بود. عملکرد دانه 18 ژنوتیپ جو در 4 منطقه از ایران به مدت 3 سال (86-1384) با طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت . سه دسته داده برای تعیین روابط بالا بکار گرفته شد . اولین دسته داده عملکرد سالیانه ژنوتیپ ها در 4 منطقه بود . دومین دسته داده مربوط به عملکرد ژنوتیپ ها طی دو سال (در مجموع 3 سری) و سومین دسته هم عملکرد ژنوتی پها در مناطق مختلف طی 3 سال مورد آزمایش بود. نتایج به دست آمده نشان داد که آماره های واریانس پایداری شوکلا و اکووالانس ریک همبستگی مثبت و بسیار معنی داری با هم دارند ولی هر دو پارامتر با میانگین عملکرد دانه همبستگی نشان ندادند . پارامترهای ضریب رگرسیون، واریانس محیطی و ضریب تغییرات همبستگی بالایی در سا ل های منفرد و زوجی با هم داشتند ولی این پارامتر ها نیز با میانگین عملکرد همبستگی نشان ندادند. پارامتر ASV همبستگی بالایی را در چند سال با اکووالانس ریک نشان داد. بررسی تکرارپذیری آماره های مختلف نشان داد که هیچکدام از 8 آماره ی پایداری تکرارپذیر نبودند. بنابراین، توصیه می شود از تعداد آماره ی بیشتری از جمله روش های ناپارامتری استفاده شود.

کلیدواژه ها:

اثر متقابل ، ژنوتیپ ، پایداری ، عملکرد و تکرارپذیری