بررسی تحمل نسبی ارقام پیشرفته کلزا به تنش گرما وخشکی آخر فصل درمنطقه بهبهان

به منظور بررسی میزان تحمل به گرما وخش کی، ۱۵ رقم کلزا به همراه رقم شاهد Hyola-401 در یک طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 آزمایش جد اگانه در سال زراعی 84-1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان مورد بررسی قرار گرفتند . آزمایش اول تاریخ کاشت توصیه شده ( ۲۰ آبان ماه ) به همراه آبیاری کامل برحسب نیا ز گیاه (حالت نرمال ) آزمایش دوم تاریخ کاشت دیرهنگام ( ۲۰ آذرماه ) با آبیاری کامل (تنش گرما ) و آزما یش سوم تاریخ کاشت نرمال ( ۲۰ آبان ماه) با قطع آخرین آبیاری (تنش خشکی) بود. حداقل تفاوت عمل کرد دانه بین شرایط نرمال و قطع آب 442/01 کیلوگرم در هکتار بوده است این تفاوت در اجزای عم لکرد نیز منع کس گردید . در حالت کشت دیر هنگام کاهش اجزای عمل کرد و عمل کرد دانه نسبت به شرایط نرمال مشهود بود مقایسه شاخص نشان داد که از ۱۶ رقم مورد آزمایش ۷ رقم هیبرید از جمله هیبرید Hyola401 و رقم RGS003 نسبت به شرایط تنش خشکی و گرما نیمه مقاوم بودند . البته این ارقام در شرایط خشکی نسبت به گرما از حساسیت کمتر برخوردار بودند . مقایسه شاخص تحمل نشان داد که ارقام هیبریدهای Hyola330 ،RGS003 ، Hyola 308، pp308/8 ،Kimbcrlcy و PR-401/16 با اعمال تنش های خشکی و گرما ، نسبت به سایر ارقام متحمل تر بودند . اثر رقم رویعملکرد دانه در شرایط نرمال ، گرما و خشکی در سطح ۱% معنی دار بود. بالاترین عمل کرد دانه در شرایط نرمال متعلق به هیبرید Hyola401 با میانگین 3816/9 کیلوگرم در هکتار بود که به تنهایی درگروه a قرار گرفت. هیبرید فوق در شرایط تنش خشکی و گرما نیز به ترتیب با 3181/4 و 2807/1 کیلوگرم در هکتار بالاترین عمل کرد دانه را تولید نمود. از لحاظ عملکرد دانه پس از هیبرید Hyola 401 رقم RGS003 قرار داشت . بطوریکه در شرایط نرمال و تنش های خشکی و گرما بهترتیب با 3512/1، 2985/3 و 2634/1 کیلوگرم در هکتار در کلاس ab, ab, b جای گرفت. بنابراین با توجه به عملکرد دانه و اجزای آن ، شاخص هیا فیشر فرناندز هیبرید Hyola 401 و رقم RGS003 را می توان بر حالت نرمال ، تنش خشکی (قطع آب آخر ) و تنش گرما در منطقه بهبهان توصیه نمود.