تاثیر اندازه آندوسپرم و سطوح مختلف شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم

به منظور ارزیابی تاثیر اندازه آندوسپرم و پتانسیل های مختلف شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف گندم، آزمایشی بصورت اسپلیت پلات فا کتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه انجام شد. عامل اول شامل سطوح مختلف شوری (0، 2-، 4-، 6-، 8- و 10- بار ) بصورت اسپلیت و ارقام گندم (شهریار و مهدوی ) و اندازه آندوسپرم (اندازه بزرگ و کوچک ) بصورت فاکتوریل بود . صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، نسبت بین وزن خشک ریشه چه به ساقه چه (Root/Shoot)، شاخص ویگور اول و شاخص ویگور دوم بود.نتایج نشان داد که با کاهش پتانسیل اسمزی محیط ک شت، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی طول ریشه چه و طول ساقه چه و همچنین وزن خشک آن ها و نهایتا شاخص ویگور اول و دوم در ارقام به طور معنی داری کاهش یافت که در این بین طول ساقه چه از حساسیت بیشتری برخوردار بود. در بین ارقام مورد مطالعه نیز اختلاف معنی داری در سطح ٥ درصد مشاهده شد . نکته قابل توجه این بود که نسبت r/s (ریشه چه به ساقه چه) در هر دو رقم و در هر دو اندازه آندوسپرم و با افزایش سطوح شوری افزایش یافت بگونه ای که در سطح پتانسیل اسمزی ٨‐ بار، بالاترین نسبت در رقم مهد وی بذر درشت مشاهده شد . نتایج مربوط به اندازه آندوسپرم نشان داد که بذور با اندوسپرم درشت در کلیه ارقام جوانه زنی بهتری داشتند. ضرایب همبستگی صفات مورد مطالعه نشان داد که طول ریشه چه و ساقه چه با درصد جوانه زنی از همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال ٥ در صد برخوردار بودند ولی با نسبت r/s همبستگی منفی و معنی داری حاصل شد . در یک جمع بندی کلی می توان گفت که در بین کلیه صفات مورد مطالعه، نسبت r/s در طبقه بندی ارقام به لحاظ تحمل به شوری بهترین پاسخ را می توان مشاهده کرد و رقم مهدوی بذر درشت در بین سایر ارقام از نظر این صفت برتری داشت.

کلیدواژه ها:

شوری ، گندم ، جوانه زنی ، استقرار ، رشد گیاهچه