بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ارقام جو درمناطق دیم گرمسیری

به منظور ارزیابی درجه سازگاری و پایداری عمل کرد دانه ارقام جو در شرایط گرمسیری و نیمه گرمسیری کشور، این بررسی با ٢٠ رقم پیشرفته جو در گچساران به مدت سه سال به مرحله اجرا در آمد . آزمایش فوق در قالب طرح بلو ک کامل تصادفی با ٤ تکرار که هر رقم در یک کرت به ابعاد 7*1/05 (7/35 متر مربع ) در ٦ خط به طول ٧ متر و به فاصله 17/5 سانتی متر از همدیگر کشت گردید . علاوه بر مراقبت های لازم و مبارزه با علف های هرز، یادداشت برداری از صفات مهم زراعی و مورفو ‐ فیزیولو ژیکی در طول فصل رشد انجام گرفت . بعد از برداشت بر اساس مدل ریاضی طرح ، تجزیه واریانس ساده بر روی عمل کرد دانه ارقام انجام و مقایسه میانگین ها به روش حد اقل تفاوت معنی دار در سطوح آماری ١ و ٥% در مقایسه با شاهد انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس سال زراعی 82-81 نشان داد که از نظر آماری تفاوت بسیا ر معنی داری (در سطح ١%) در بین ارقام مورد بررسیوجود داشت . در این بررسی لاین شماره ١٦ در مقایسه با شاهد از نظر عملکرد دانه بسیار معنی دار و با افزایش عمل کرد ٤٢ % نسبت به شاهد بالاترین عمل کرد دانه را به خود اختصاص داد . لاین شماره ١٣ در مقایسه با شاهد در سطح آماری ١% معنی دار و با افزایش عملکردی در حدود ٣٩ % نسبت به شاهد رتبه دوم را به خود اختصاص داد . سال 83-82 نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از نظر آماری تفاوت بسیار معنی داری (در سطح ١%) در بین ارقام مورد بررسی وجود داشت . در این بررسی لاین ١٤ در مقایسه با شاهد از نظر عملکرد دانه در سطح آماری ٥% معنی دار و با افزایش عمل کرد ٣٣ % نسبت به شاهد بالاترین عملکرد دانه (2/778 تن در ه کتار ) را به خود اختصاص داد . لاین شماره ١٢ در مقایسه با شاهد در سطح آماری ٥% معنی دار و با افزایشعملکردی در حدود ٣٠ % نسبت به شاهد رتبه دوم ر ا به خود اختصاص داد (2/716 تن در ه کتار). در حدود ١٤ رقم نیز عملکردی در سطح شاهد ایذه از خود نشان دادند . نتایج تجزیه واریانس سال زراعی 84-83 نشان داد که از نظر آماری تفاوت بسیار معنی داری (در سطح 1% ) در بین ارقام مورد بررسی وجود داشت . در این بررسی لاین ها ی 17 و 13 در مقایسه با شاهد از نظر عملکرد دانه در سطح آماری 5% معنی دار و با افزایش عمل کرد به ترتیب ١ و ٥% نسبت به شاهد بالاترین عملکرد دانه (3/971 و 4/037 تن در هکتار) را به خود اختصاص دادند . نتایج تجزیه مرکب نشان داد که لاین های مورد بررسی و اثر متقابل لاین و محیط در سطح معنی دار ١% معنی دار بود . تجزیه پایداری ارقام به روش دامنه ، واریانس درون مکا نی و رتبه انجام گردید . در نهایت ژنوتیپ شماره ١٢ کمترین دامنه ، لاین ١٢ کمترین وایانس دورن مکانی و لاین های ١٣ و ١٧ کمترین انحراف معیار رتیه را به خود اختصاصداد.

کلیدواژه ها:

سازگاری ، پایداری عملکرد دانه ، ژنوتیپ های جو