بررسی تنوع ژنتیکی ارقام برنج با استفاده از داد ه های صفات کمی

شناخت کافی از تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ژرم پلاسم ها جهت انتخاب والدین مناسب برای اهداف به نژادی لازم و ضروری است . در این تحقیق از داده های حاصل از اندازه گیری صفات کمی برای بررسی تنوع ژنتیکی و طبقه بندی مجموعه ای از برنجهای ایرانی و خارجی استفاده شد. بدین منظور تعداد ٤٩ رقم برنج ایرانی و خارجی از موسسه تحقیقات برنج کشور تهیه و در مزرعه آموزشی آموزشکده کشاورزی تنکابن در قالب طرح لاتیس مربع با دو تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند .. صفات مرفولو ژیکی اندازه گیری شده بر اساس دستورالعمل سیستم استاندارد ارزیابی برنج عبارت بودند از: مدت زمان رسیدن ، مدت زمان خوشه دهی ، تعداد دانه در خوشه ، طول دانه ، قطر دانه ، طول بالاترین میان گره ، طول خوشه ، ارتفاع گیاه ، وزن ١٠٠ دانه، نسبت طول به قطر دانه قهوه أی، تعداد ساقه بارور، تعداد ساقه کل، عرض برگ پرچم، طول برگ پرچم ، عملکرد دانه در بوته ، نسبت طول به عرض برگ پرچم . تجزیه واریانس داده ها نشان داد که ژنوتیپ ها ی مورد مطالعه از نظر صفات بررسی شده دارای اختلاف معنی داری با هم هستند . تجزیه خوشه ای به روش وارد برای داده های مزرعه ای ژنوتیپ ها ی مورد مطالعه را در ۴ گروه قرار د اد. توجه به این نکته ضروری است که داده های مرفولوژیکی بر اساس صفات اندازه گیری شده در مزرعه بوده که از یک طرف معیارهای صحیح و بدون ابهام را کمتر ارائه می دهند و از طرف دیگر چون مربوط به شرایط رشد گیاه می باشند بررسی آن ها هم از نظر هزینه بصرفه نبوده و هم ا ینکه نسبت به شرایط محیطی آسیب پذیر می باشند. بدین منظور در بدست آوردن داده های مرفولوژیکی برای آ نکه نتایج معتبری ارائه گردد ارقام مورد نظر و صفات مربوط به آن ها باید در چند سال و چند مکان اندازه گیری شوند. لذا با توجه به هدف اصلاحی و اطلاعات حاصل از این تحقیق می توان والدین برتر را از کلاسترهای متفاوت انتخاب و از طریق دورگ گیری بین آن ها نتاج برتر را تولید نمود.

کلیدواژه ها:

برنج ، تنوع ژنتیکی ، تجزیه کلاستر ، وراثت پذیری