بررسی تاثیر فاصله کاشت و سن نشاء بر عملکرد و اجزا عملکرد برنج اصلاحی سپیدرود

تأمین نیاز آینده کشور به برنج با تکیه بر منابع داخلی از طریق تولید واریته ها ی پر محصول و با کیفیت مطلوب قابل تصور بوده به ترتیبی که بتوان عملکرد در واحد سطح را افزایش داد . رقم سپیدرود از ارقام پر محصول برنج بوده که به دلیل پتانسیل بالای عملکرد در سال های اخیر گسترش چشمگیری در شالیزارهای شمال کشور داشته و در صورتیکه مدیریت زراعی موفقی در شالیزار داشته باشیم می تواند بخش قابل توجهی از نیاز کشور به برنج را تأمین نماید . به منظور بررسی تاثیر فاصله کاشت و سن نشاء بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج اصلاحی سپیدرود آزمایشی ٢ ساله در سال های 84-1382 در مزرعه واقع در شهرستان لاهیجان اجراء گردید . آزمایش در قالب آماری اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در ٤ تکرار اجرا گردید . فاکتور اصلی فاصله کاشت که در چهار سطح d1 =15×15 و d2 =20×20 و d3=25×25 و d4=30×30 سانتی متر و فاکتور فرعی سن نشاء که در سه سطح a1=15 و a2=30 و a3=45 روز بود . نتایج نشان داد که d3 بالاترین میانگین را در تعداد دانه در خوشه اصلی ، تعداد دانه در خوشه فرعی، طول خوشه فرعی و تعداد خوشه بارو در متر مربع و عملکرد دانه نشان داد. در این آزمایش d3 یعنی فاصله کاشت 25×25 سانتی متر با عملکرد ٥٠٣٨ کیلوگرم در هکتار در بالاترین سطح بوده و در بین اجزا عملکرد تعداد خوشه در متر مربع و تعداد دانه در خوشه اصلی و فرعی بیشترین تاثیر را در افزایش عملکرد داشته اند و با این فاصله کاشت مناسب ترین تراکم برای رقم اصلاحی سپیدرود فراهم شده و گیاه به طور مؤثر از آب ، مواد غذایی ، نور و سایر نهاده ها استفاده نموده است . مقدار بیشتر عملکرد در فاصله کاشت d3 در شرایطی بوده که کاه و کلش تولیدی در فاصله کاشت d4 به مراتب بیشتر بوده اما تعداد sink کمتری در فاصله این کاشت تولید نموده و از سوی دیگر تخصیص مواد فتو سنتز (source) به همین sink های محدود نیز کار آمد نمی باشد که این نشاندهنده تاثیر فاصله کاشت بر عملکرد دانه و اجزای آن می باشد. فاکتور a1 یعنی نشاء های ١٥ روزه با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب توانستند از آب و مواد غذایی و سایر امکانات بطور مؤثر استفاده و حداکثر تعداد 438/9 خوشه بارور را در مترمربع تولید نماید که این جزء از عملکرد بیشترین تاثیر را در عملکرد نهایی دانه داشته و منجر به حداکثر عملکرد دانه در هکتار شده است.

کلیدواژه ها:

فاصله کاشت ، سن نشاء ، عملکرد ، برنج