جذب جیوه از خاک آلوده توسط بوته برنج ، مطالعه موردی : مزارع شهرک صنعتی آمل

جیوه یکی از سمی ترین عناصر سنگینی است که در بسیاری از صنایع تولید و به محیط دفع می شود. مطالعات ا ندکی در رابطه با تجمع جیوه در خاک و ضریب تجمع زیستی و انتقال آن به گیاه برنج کشت شده در مناطق صنعتی صورت گرفته است . لذا با این هدف در این تحقیق به طور تصادفی از 10 مزرعه برنج اطراف شهرک صنعتی آمل که چندین سال با فاضلاب این شهرک آبیاری می شدند ، نمونه برداری با سه تکرار صورت گرفت . غلظت جیوه در نمونه های خاک و گیاه با استفاده از دستگاه آنالیز جیوه پیشرفته LECO مدل AMA 254 مطابق روش استاندارد ASTM D-6733سنجش شد و پارامترهای کیفی خاک اندازه گیری شدند. متوسط غلظت جیوه در خاک مزارع 0/012±0/031 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میانگین غلظت جیوه در ریشه ، ساقه و دانه به ترتیب 0/0163±0/074 ، 0/08±0/058 و 0/0083±0/051 میلی گرم در کیلوگرم اندازه گیری شد . همچنین ضرایب انتقال و تجمع زیستی جیوه به ترتیب کمتر از 1 و 2/46 محاسبه شد . نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه در خاک با دانه و ارتباط منفی و معنی دار بین pH و غلظت جیوه در خاک و ریشه وجود دارد. با توجه به یافته های این تحقیق می توان گفت که گیاه برنج قابلیت بالایی برای جذب جیوه از خاک دارد.

کلیدواژه ها:

جیوه ، برنج ، خاک ، تجمع زیستی ، ضریب انتقال