یکپارچه سازی شاخصهای پایداری برای برنامه ریزی شهری پایدار

بنابر اصول و ویژگی های شهر پایدار؛ می توان توسعه پایدار شهری را نوعی توسعه شهری با دو رویکرد بنیادی زیر توصیف نمود: یکی توسعه شهری برای رسیدن به ویژگی های شهر پایدار (از جمله شهر دادمند؛ شهر زیبا؛ شهر خلاق؛ شهر اکولوژیکی و. . . . ) اهداف بنیادی تعیین شده ای دارد که همه فعالیتها و اقدامات را به منظور دستیابی به آنها جهت می دهد و دوم؛ توسعه شهری با انتشار آلودگی های محیطی (اعم از آلودگی هوا، آب، خاک و…) ناشی از فعالیت های ناسازگار به هر میزان که باشد، مغایرت اساسی دارد. همچنین بر اساس این اصول مجموعه شهر و اندازه جمعیت میبایست با منابع طبیعی (به ویژه آب و منابع معدنی) در تعادل قرار گیرد و در توسعه های شهری حداقل دخالت و تجاوز به شرایط طبیعی صورت گیرد. در نهایت با درنظر گرفتن مجموع این دو رویکرد بنیادی، منظور از توسعه پایدار شهری فرایندی است که هدف آن ایجاد شهر پایدار مطابق نیازهای شهروندان و از لحاظ عملکردی، مکانی مناسب برای زندگی نسلهای حال و آینده است. در این چارچوب شاخص های کلیدی توسعه پایدار شهری عبارتند از: مدیریت رشد، توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و زیبایی محیط توام با حس مکان. از طرفی برای ارزیابی و پایش بهتر هر موضوعی شاخصهایی تعیین میشود که توسعه پایدار شهری نیز از این قاعده مستثنی نیست. از همین رو در این مقاله با استفاده از روش اسنادی تحلیلی-تطبیقی ضمن بررسی مساله برنامهریزی شهری برای رسیدن به توسعه پایدار شهری، سعی شده است تا شاخصهای پایداری شهری پس از شناسایی، دسته بندی شده و ملاحظات اقتصادی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی آنها در برنامهریزی شهری پایدار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته تا به مجموعه جامعی از شاخص های پایداری بصورت یکپارچه دست یابد. نتیجه این گفتار به این موضوع اشاره دارد که باید مجموعه ای از شاخصهای پایداری در فضای شهری به عنوان مکمل ابزار برنامه ریزی برای طراحی بهتر و اعمال سیاستهای مداخله ای صحیح در راستای توسعه پایدار و ایجاد روشی برای درک فرآیند شهرسازی و اندازه گیری سطح جاری پایداری در شهرهای ما مورد توجه جدی، برنامه ریزان شهری قرار گیرد

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، شهرپایدار ، شاخصهای پایداری ، برنامه ریزی شهری ، طراحی شهرپایدار