زیباشناسی در معماری با نگرش به مسجد امام اصفهان

یکی از مهمترین و تأثیر گذارترین ارکان هویت ساز در همه ی ابعاد فرهنگی و انسانی هر جامعه ای را باید زیبایی شناسی آن جامعه دانست. ویژگی های زیبایی شناسانه می توانند هم علت و هم معلول هویت باشند و هم در لایه های بنیادی و ظاهری هویت تعریف شوند. زیبایی جاذبه ای است ازلی و هنر پل ارتباط بین انسان و زیبایی است. عالی ترین شکوه زیبایی در معامری اسلامی ایران در مساجد جلوه گر شده است مسجد جلوه ای از زیبایی بصری و نمونه بارزی از تلفیق فرم با ارزشهای زیربنایی یک فرهنگ است؛ چرا که معاران از زمانهای گذشته سعی داشتند برای زیبایی هایی که در اطراف خود می بینند در مساجد جایی پیدا کنند. معماری مسجد بدون زیبایی، کالبدی بدون روح و خالی از جاذبه است؛ زیرا زیبایی صفت ذات ربوبی است و مسجد م کانی برای نزدیکی به خالق زیباست. واضح است که چنین فضایی برای درک خالق زیبا خود نیازمند زیبائیست. در این پژوهش سعی گردیده با مطالعات کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بررسی مفاهیم زیبایی شناسی از دیگاه اندیشمندان مسلمان و قرآن پرداخته، سپس ویزگی های زیبایی شناسانه یک نمونه بنای اسلامی (مسجد امام اصفهان) را تحلیل کنیم. این مقاله ما را تا بیان این نتیجه همراهی می کند که معاران اسلامی با بیان یک سری معانی و مفاهیم در مساجد در ی خلق جهانی آرمانی بودند تا بتوانند زیبایی های آن جهان را در این بناها به تصویر بکشند. از جمله اصولی که در زیبا نشان دادن مسجد امام اصفهان تأثیر گذارند می توان به (سلسله مراتب، وحدت در کثرت، هماهنگی، مرکز گرایی، نمادگرایی، تعادل بصری، تقارن و رمز گونگی) اشاره کرد. در فرهنگ اسلامی زیبایی به معنی امری حسی تلقی نمی شود، بلکه امری فراتر از احساسات است و هر امری زمانی زیباست که انسان را به باریتعالی نزدیک کند.

کلیدواژه ها:

معماری ، زیبایی شناسی ، فلسفه ، هنر ، مسجد امام اصفهان