برنامه ریزی کاهش خطر شیان های حیاتی در مقابل یل ناشی از شکست سد شهید مدنی تبریز در صورت وقوع زلزله در اثر فعال شدن گسل اصلی تبریز

گسل اصلی تبریز در استان آذربایجان شرقی به طول تقریبی 100 کیلومتر محتمل ترین گسل استان به لحاظ فعال شدن است. وقوع زمین لرزه ناشی از این گسل علاوه بر خسارات جانی و مالی مستقیم ناشی از لرزش ها، با توجه به فاصله اندک گسل از سد شهید مدنی تبریز بر روی رودخانه آجی پای- مهمترین جریان سطحی منطقه- ممکناست منجربه شکست این سد و بروز سیل در محدوده اطراف شود. فاصله 5 کیلومتری این سد از شهر تبریز و اهمیت شهر تبریز در استان و منطقه غرب کشور، برنامه ریزی جهت تداوم حیات جامعه و نیز با توجه به ماهیت خطر زای آنه در هنگام وقوع مخاطرات به عنوان اصلی ترین اجزای خدماتی در مواقع بحرانی در اولویت قرار میگیرند. بنابراین در پزوهش حاضر به برنامهر یزی کهش خطرپذیری زیرساخت ها در منقابل سیل ناشی از شکست سد شهید مدنی در اثر زلزله ناشی از فعال شدن گسل اصلی تبریز پرداخته شده است. رویکرد تحقیق حاضر کیفی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی عمدتاً بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد فراهم شده از جمله نقشه های موجود در نرم افزار ArcGIS است. در این پژوهش با تعریف چگونگی وقوع سانحه، پارامترهای مؤثر در احتمال وقوع سانحه مذکور و نیز فاکتورهای مؤثر در آسیب پذیری شریان های حیاتی در محدوده شناسایی شده است. سپس با تهیه لایه های مورد نیاز و تعیین وزن هر لایه نقشه های لازم تهیه شده و تحلیل های لازم توسط GIS صورت گرفته است. در گام بعد اقدام به برنامه ریزی جهت کاهش خطر شریان های حیاتی در مراحل مختلف چرخه مدیریت بحران شامل قبل از وقوع سانحه، هنگام وقوع و پس از وقوع سانحه شده است. در هر یک از برنامه ها با درنظر داشتن مشکلات موجود در مناطق مختلف و هدف برنامه، استراتژی ها و سیاست های مناسب با توجه به وضع موجود ارائه شده است. ارتقاء کیفیت و مقاوم سازی شبکه زیرساخت ها پیش از وقوع سانحه، در نظر رگفتن مسیرهای جایگزین و تأمین ایمنی شبکه در فاز اضطراری هنگام وقوع سانحه و استفاده مجدد از بخش های قابل استفاده و بازسازیایمن پس از سانحه راهبردهای پیشنهادی حاصل شده از پژوهش هستند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی کاهش خطر ، شبکه حمل و نقل ، شبکه نیرو ، سیل ، سد شهید مدنی تبریز ، GIS