پایداری در حمام های ایرانی

سال هاست که سخن از حفظ، احیا و بازنده سازی ارزش های گذشته است و همه صاحبنظران متف القولند که حفظ ارزش های اجتماعی و فرهنگی موجب هویت ملی است. از این گستره، معماری که از پر اهمیت ترین عناصر ارزشی هر ملت است، سهم بسزائی دارد و درک این معنا در حیطه معماری بعهده معماران این عصر گذاشته می شود. معماری سنتی سرشار از نکاتی است که ممکن است گاهی گوشه ای از آن کشف و مورد استفاده قرار گیرد. هر گاه بخواهیم به دنبال الگوی موکد پایداری معماری در میان بناها و فضاهای کاربردی- تاریخی خود باشیم، نمیتوانیم طرح ریزی و شکل گیری حمامهای ایرانی را منطبق با این مقوله به شمار نیاوریم. هرگاه اثرگذاری مولفههایی متعدد که از مهمترین مصادیق پایداری معماری به شمار می آیند در شکل گیری فضاها و بخشهای حمام ایرانی همچون تنظیم دما ، رطوبت ، بررسی شرایط اقلیمی ، مسیر دسترسی و قرار گیری در داخل بافت شهری، منابع آب و سیستم دفع فاضلاب مورد بررسی قرار گیرد و خوانشی دوباره بر طرح معماری حمامهای ایرانی صورت پذیرد، ارزشهای عینی و ذهنی برخاسته از سنتها و فرهنگ و عقبه تاریخی این مرز و بوم حاصل شده و به ما این مهم را می نمایاند که تا چه اندازه مبحث پایداری معماری و توسعه پایدار در تاریخ و معماری ما ریشه دار بوده است. در این مقاله سعی خواهد شد با رویکردی توصیفی- کاربردی موشکافانه تر به بررسی مفاهیم معماری پایدار و با استفاده از مطالعات کتابخانهای و میدانی بازخوانی مبانی معماری حمام های ایران در جهت رسیدن به مدلی در توسعه پایدار معماری پرداخته ؛ به این نتیجه مهم دست یافتیم که اگر هر بنای تاریخی به جای مانده از گذشته را به عنوان سند تاریخی از فرهنگ و گذشته خو بدانیم ؛ می توان با مطالعه بر روی آن و خوانش طرح معماریش اطلاعات را گردآوری کرد و این آنها را مورد ارزیابی قرار داد. دستاورد این ارزیابی را میتوان از طریق سازگار کردن و هم خوانی این اطلاعات و مفاهیم بر گرفته از پیشینه تاریخی خود با شرایط روز و نگاهی به آینده چنان حاصل نمود که الگویی معین و پایا از معماری پایدار روی میز خود قرار دهیم.

کلیدواژه ها:

حمام ایرانی ، توسعه پایدار ، فضاهای حمام ، معماری پایدار