بررسی اثر بیوچار و دو گونه قارچ مایکوریزا بر آبشویی نیترات خاک تحت کشت ذرت

کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست به خصوص آبهای زیرزمینی و منابع خاک می باشند. از روشهای نوین جلوگیری از آلودگی این آبها، استفاده از موجودات زنده و ترکیبات آلی جاذب آلاینده ها در خاک است. برهمین اساس، آزمایشی به منظور ارزیابی تأثیر 2 گونه قارچ مایکوریزا و بیوچار بر آبشویینیترات خاک تحت کشت گیاه ذرت، به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با 3 تکرار، تحت شرایط گلخانهای به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل فاتور مایکوریزا در 3 سطح (سطح 1: فاقد مایکوریزه ((M(0)، سطح 2: مایکوریز نوع Glomus intraradices ((M(1) و سطح 3: مایکوریز نوع Glomus versiforme ((M(2) )، بیوجار در 3 سطح (سطح 1: فاقد بیوچار (B0)، سطح 2: بیوچار تهیه شده از چوب سیدار ((B(1)، سطح 3: بیوچار تهیه شده از سبوس برنج ((B(2) )، کود اوره در 2 سطح (فاقد کود (N0) و با کود ((N(1) به مقدار 0/13 گرم). نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی و متقابل بیوچار و قارچ مایکوریزا و کود بر کاهش آبشویی نیترات معنی دار است، بطوریکه در اثر اصلی بیوچار کمترین میزان نیترات آبشویی شده در تیمارهای دارای بیوچار تهیه شده از سبوس برنج بود که 63% کمتر از شاهد بود و در اثر اصلی میکوریز کمترین میزان نیترات آبشویی شده در تیمارهای دارای میکروریز Glomus intraradices بود که 43% کمتر از شاهد بود. در اثر اصلی کود بیشترین میزان نیترات آبشویی شده در تیمارهای دارای کود بود که 54% نسبت به شاهد افزایش داشت. در اثرات متقابل بیوچار و میکوریز میزان نیترات آبشویی شده در تیمارهای حاوی بیواچار و مایکوریز 78 درصد کمتر از تیمارهای بدون بیوچار و میکوریز بود. در اثرات متقابل بیوچار و کود، میزان نیترات آبشویی شده در تیمارهای حاوی بیوچار سبوس برنج 88 درصد کمتر از تیمارهای فاقد بیوچار و دارای کود اوره بود. اثرات متقابل میکوریز و کود کمترین آبشویی مربوط به تیمارهای دارای کود و دارای قارچ میکوریز نوع Glomus intraradices بود که 51% آبشویی کمتری نسبت به تیمارهای فاقد میکوریز و دارای کود اوره بد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد تؤام قارچ های میکوریزا و بیوچار و کد نه تنها سبب کاهش آلودگی زه آبهای خروجی می گردد، بلکه باعث کاهش انتقال آلاینده ها از خاک نیز می شود.

کلیدواژه ها:

بیوچار ، مایکوریزا ، آبشویی ، نیترات ، آلودگی زه آبها