فرآیندهای هوازدگی نمکی و خورندگی اتمسفری در شهرها

استقرار شهرها و مناطق مسکونی بر روی زمین، چشم اندازهای جدیدی را به وجود می آورد. خلق این بناها از طرفی موجب تغییرات عمده ای در محیط می شود و چرخه ی اب، انرژی و مواد را برهم میزند و از سوی دیگر تحت تأثیر محیط طبیعی قرار می گیرد. وجود بلورهای نمک در خاکهای زیربنای شهرها و اتمسفر و هوار شهرهای ک ویری و ساحلی، منجر به پدیده ی هوازدگی نمکی می شود. اتمسفر پیرامون شهرها نیز به سبب تغییراتی که در ترکیب شیمیایی آنها به سبب فعالیتهای انسانی و شرایط جغرافیایی داده می شود، فرایندی را به نام خورندگی اتمسفری در تأسیسات و سازه های شهری بوجود می آورند. هر دو فرایند هوازدگی نمکی و خورندگی اتسمفری بطور جدی محیط زیست، بهداشت و ا یمنی شهری را مورد تهدید قرار داده و باعث اتلاف مواد، انرژی و ضرر و زیان اقتصادی می شوند و با وارد نمودن آسیب های انسانی و حتی جانی یا زیست محیطی، اثرات تخریبی خود را چند برابر می کنند. از این رو، در این مقاله به بررسی این فرآیند، علل و عوامل و راهکارهای اهش اثرات آنها بر محیط و تأسیسات شهری پرداخته شده است. نمک موجود در خاکهای زیربنای شهرها به ویژه اگر سطح ایستایی بالا باشد، مصالح ساختمانی استفاده شده و یا حتی آبی که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد، بتدریج تبلور یافته و منجر به خرد شدن و تجزیه ی سنگ ها و مصالح ساختمانی، دانه دان شدن و به هم خوردگی انسجام آنها شده و پوک شدن و هوازدگی آنها را به دنبال دارد. در رشد بلورها که باعث ایجاد فشار در بین درز و شکافها می شوند معمولاً سه فرایند دخال می کند: رشد بلورهای نمک در طول زمان به علت تبخیر یا سردشدگی محلولهای نمکی، انبساط حرارتی بلورهای نمک در نتیجه ی گرم شدگی خیلی زیاد روزانه و آبدار شدن بلورهای معین نمک. تخریب مواد توسط واکنش شیمیایی یا الکتروشیمیایی با محیط اطراف آن خوردگی خوانده می شود و دارای انواع مختلفی است که رایج ترین نوع آن خوردگی اتمسفری نامیده می شود و عبارت از حمله ی هوای اطراف سطح فلز به آن، رطوبت، رطوبت نسبی بحرانی، آلاینده های ویژه اتمسفر و دما عوامل اصلی و تشدید کننده ی این نوع از خورندگی می باشند. به نظر می رسد که بهترین راهکار مقابله و کاهش خسارات ناشی از خورندگی اتمسفری، تهیه ی اطلس خوردگی باشد. در اختیار داشتن اطلسی ک ه در آن کیفیت و کمیت خوردگی اتمسفری فلزات در مناطق مختلف ترسیم شده باشد امکان بررسی و پیش بینی رفتار خوردگی تجهیزات فلزی و همچنین انتخاب مواد مناسب را فراهم می سازد.

کلیدواژه ها:

هوازدگی نمکی ، خورندگی اتمسفری ، شهرهای بیابانی و کویری ، خورندگی شهری ، خاکهای نمکی