بررسی وضعیت بارش، دما، رطوبت و باد در سه ماهه بحران آتش سوزی در جنگل های استان گلستان

یکی از بلایای طبیعی در استان گلستان آتش سوزی جنگلها و مراتع می باشد. طبق آمار اداره کل منابع طبیعی سه ماهه بحران آتش سوزی در جنگل های استان گلستان از پانزدهم آبانماه لغایت پانزدهم بهمن ماه می باشد که در این مدت شاهد بیشترین مقدار آتش سوزی از نظر وسعت و شدت هستیم. در این مقاله به بررسی وضعیت دما، بارش و رطوبت استان در سه ماه بحران آتش سوزی جنگلهای گلستان در سال 1391 پرداخته شده است. جهت این امر داده های فراوانی، وسعت و مدت آتش سوزی جنگل استان در طی این دوره و همچنین داده ها و نقشه های هواشناسی در سطوح مختلف جو و تصاویر ماهواره ای اخذ گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق بررسی انجام شده در روزهای 15 آذر، 21 دی و 8 بهمن 1391 آتش سوزی های با فراوانی و وسعت بالا در جنگل های استان اتفاق افتاده است؛ که در تاریخ های یاد شده، در ایستگاه های سینوپتیک کلاله، مراوه تپه و علی آباد حداکثر دمای هوا از حداکثر مطلق روزانه ثبت شده بیشتر بوده است. حداقل رطوبت نسبی هوا از میانگین حداقل دوره آماری و در بعضی موارد از حداقل مطلق روزانه ثبت شده کمتر بوده است. همچنین در تاریخ های یادشده، میزان تبخیر نسبت به میانگین دوره آماری افزایش قابل ملاحظه داشته و در بعضی موارد از حداکثر مطلق روزانه ثبت شده نیز بیشتر بوده است. جهت باد غالب طی این دوره در کلاله، مراوه‌تپه و علی‌آباد به ترتیب جنوب غربی، جنوب شرقی و جنوب شرقی بوده و سرعت وزش باد در جهت باد غالب نسبت به جهت های دیگر بیشتر بوده است. بررسی های سینوپتیکی نشان می دهد شرایط استقرار سامانه پرفشار سیبری در زمانهای گذار از فصل گرم به سرد موجب انتقال آب و هوای گرم و خشک فلات مرکزی ایران به استان میشود در این شرایط باد های گرم و خشک در مدخل دالانهای مزبور بوقوع پیوسته و باعث افزایش ناگهانی قابل ملاحظه دما می شوند و تبخیر و تعرق سریعاً افزایش یافته و شرایط را برای آتش سوزی مراتع و جنگلهای استان مهیا می کند. به علت وجود ارتباط معنی دار بین آتش سوزی جنگل ها و وضعیت جوی ثبت شده در ایستگاه های هواشناسی، می توان از آن در جهت پیش‌بینی آتش سوزی در جنگلها استفاده نمود و با فراهم نمودن تمهیدات لازم در زمان وضعیت غیرعادی جوی از خسارات بیشتر پیشگیری نمود.

کلیدواژه ها:

آتش سوزی جنگل ، استان گلستان ، رطوبت ، بارش ، دما