ارزیابی ژنوتیپ های آفتابگردان دانه روغنی بر اساس شاخص انتخاب چند متغیره FAI-BLUP در شرایط نرمال و آبیاری محدود
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 9
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GPB-1-4_004
تاریخ نمایه سازی: 8 دی 1404
چکیده مقاله:
هدف: تولید و معرفی ژنوتیپ ایده آل، نیازمند آزمایشات چندگانه در شرایط مختلف و بررسی اثرات ژنوتیپ × محیط است. به این منظور از شاخص های گزینش چند صفتی متعددی که معرفی شده اند استفاده می شود. از جمله مزیت شاخص های گزینش چند صفتی در گزینش و معرفی ژنوتیپ های مطلوب، اقدام به گزینش با در نظر گرفتن روابط بین صفات و از میان برداشتن محدودیت های ناشی از آن است. در این مطالعه سعی شده است کارایی شاخص گزینش FAI-BLUP در مقایسه با دو شاخص اسمیت و هیزل و شاخص فاصله ژنوتیپ- ایدئوتایپ چند صفتی در ارزیابی ژنوتیپ های آفتابگردان دانه روغنی در شرایط نرمال و آبیاری محدود مورد ارزیابی قرار گیرد.مواد و روش ها: در این پژوهش تعداد ۱۰۰ لاین آفتابگردان دانه روغنی تحت دو شرایط آبیاری معمول و محدود در قالب طرح لاتیس ساده ۱۰×۱۰ طی سال های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ از نظر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیکی و عملکرد ارزیابی شدند. جهت تجزیه واریانس از نرم افزار SAS و به منظور انجام محاسبات سه شاخص MGIDI، شاخص FAI-BLUP و شاخص اسمیت - هیزل از بسته (metan) در نرمافزار (R.۹.۴) R Studio استفاده شد.نتایج: بر اساس نتایج تجزیه واریانس بین ژنوتیپ ها در همه صفات جز صفات قطر طبق و محتوای نسبی آب اختلاف معنی دار مشاهده شد، که نشان از وجود تنوع بین ژنوتیپ ها در صفات مورد مطالعه داشت. در تجزیه به مولفه های اصلی چهار مولفه با ریشه مشخصه بیشتر از ۱ شناسایی شد، که ۳۷/۷۰ درصد از تنوع کل صفات را توجیه نمودند. در گزینش بر اساس ۱۳ صفت به دلیل هم خطی موجود بین صفات، شاخص اسمیت – هیزل موفق عمل نکرد. در مرحله دوم با حذف صفت RWC و با حضور ۱۲ صفت، ژنوتیپهای ۱۳ (A-FLPOPA)، ۲۲ (AS۳۲۳۲)، ۵۷ (SDR۱۹)، ۸۱ (CAY) و ۹۴ (SF۰۹۲) با سه شاخص فوق به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب شدند. هر دو روش FAI-BLUP و MGIDI از روش های چند متغییره مبتنی بر تجزیه به عامل ها هستند ولی در روش MGIDI فاصله از ژنوتیپ-ایده آل، نیز جهت گزینش ملاک است. بنابراین نتایج یکسان به دست آمده با هر دو روش نشان از کارایی مطلوب و قابل اطمینان بودن روش FAI-BLUP است.نتیجه گیری: استفاده از شاخص های چند صفتی، روشی ارزنده در تسریع برنامه های اصلاحی و معرفی ژنوتیپ های مطلوب هست. در این بین جهت دستیابی به انتخاب مطلوب، در نظر گرفتن روابط بین صفات در انتخاب و استفاده از شاخص کارآمد حائز اهمیت است. چنانچه در مطالعه فوق مشاهده شد شاخص اسمیت – هیزل کارایی مطلوبی در انتخاب ژنوتیپ ها در صورت وجود روابط بین صفات ندارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نسرین اکبری
فارغ التحصیل دکتری ژنتیک و به نژادی گیاهی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه. ارومیه، ایران
رضا درویش زاده
استاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه. ارومیه، ایران.
