هوش هیجانی و تصمیم گیری در نهادهای عمومی رویکردی حقوق عمومی و تطبیقی

در جهان معاصر، پیچیدگی مسائل عمومی و افزایش بحرانهای اجتماعی اقتصادی و سیاسی، نهادهای عمومی را با چالشهای نوینی در فرآیند تصمیم گیری مواجه ساخته است. در این میان مفهوم «هوش هیجانی» به عنوان ظرفیتی میان رشته ای قادر است شکاف میان منطق صرفا حقوقی و نیازهای اجتماعی هیجانی شهروندان را پر کرده و به بهبود کیفیت تصمیمات عمومی یاری رساند. در حقوق عمومی، تصمیمات حاکمیتی زمانی از مشروعیت و کارآمدی لازم برخوردارند که علاوه بر انطباق با اصول حقوقی و قانونی، توان اقناع، همدلی و جلب اعتماد عمومی را نیز داشته باشند. از این رو پرسش اصلی این پژوهش آن است که چگونه می توان با بهره گیری از هوش هیجانی بر مشروعیت و کارآمدی و اعتماد عمومی نسبت به تصمیمات نهادهای حاکمیتی افزود؟ این مقاله با رویکردی تحلیلی-تطبیقی ابتدا مبانی نظری هوش هیجانی و پیوند آن با اندیشه های کلاسیک و مدرن در فلسفه سیاسی و حقوق عمومی را بررسی می کند. سپس جایگاه آن در اصول بنیادین حقوق عمومی ایران - از جمله اصل حاکمیت، قانون، مشروعیت، عدالت، شفافیت و پاسخگویی - واکاوی می شود. در ادامه، تجربه نظام های حقوقی آلمان، ایالات متحده و اتحادیه اروپا در بهره گیری از ظرفیت های هوش هیجانی در حکمرانی عمومی تحلیل و با وضعیت ایران مقایسه می گردد. در پایان مقاله الگویی پنج سطحی برای ارتقای کیفیت تصمیم گیری در نهادهای عمومی ایران ارائه می دهد که بر پایه ترکیب اصول حقوقی، مهارت های هیجانی و الزامات حکمرانی خوب شکل گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که فقدان توجه به هوش هیجانی در فرآیندهای تصمیم گیری عمومی، می تواند به مقاومت اجتماعی، کاهش اعتماد عمومی و تضعیف مشروعیت نهادهای حاکمیتی منجر شود. در مقابل، ادغام هوش هیجانی در سازوکارهای حقوقی و اجرایی، دولت ضمن افزایش ظرفیت اقناع و همبستگی اجتماعی، باعث ارتقای مشروعیت، کارآمدی و پایداری تصمیمات عمومی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی تصمیم گیری ، عمومی حقوق ، عمومی مشروعیت ، اعتماد عمومی ، تطبیق حقوقی