مطالعه اثر پتانسیل های مختلف اسمزی شوری بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه های ریحان (Osimum basilicum)

در دنیای کشاورزی امروز، یافتن گیاهانی که در برابر شوری خاک مقاوم هستند، گامی مهم در جهت استفاده بهینه از آب های شور و افزایش بهره وری به شمار می رود. اما مقاومت گیاهان در برابر شوری در مراحل مختلف رشد می تواند متفاوت باشد. ریحان (Ocimum basilicum L)، این گیاه علفی یکساله از خانواده نعناعیان (Lamiaceae)، نه تنها عطر و طعم بی نظیری به سفره های ما می بخشد، بلکه خواص دارویی و کاربردهای فراوانی نیز دارد. با توجه به اهمیت ریحان و چالش شوری خاک در بسیاری از مناطق، پژوهشی در سال ۱۳۸۹ انجام شد تا اثر تنش شوری بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه های ریحان بررسی شود. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت انجام گرفت. در این پژوهش، ۴ سطح شوری (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار) با استفاده از نمک کلرید سدیم اعمال شد. تمامی داده های این پژوهش با استفاده از نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن در سطح احتمال ۵ درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد که شوری خاک به طور قابل توجهی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های ریحان تاثیر می گذارد. در این آزمایش، بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه و ریشه، و همچنین وزن تر و خشک گیاهچه ها در تیمار شاهد (بدون شوری) مشاهده شد. در مقابل، کمترین مقادیر این پارامترها در تیمار ۱۵۰ میلی مولار شوری به دست آمد. این نتایج نشان می دهد که ریحان به تنش شوری حساس است و افزایش شوری خاک به طور قابل توجهی بر جوانه زنی و رشد آن تاثیر منفی می گذارد.

کلیدواژه ها:

تنش شوری ، جوانه زنی ، ریحان ، کلرید سدیم ، گیاه دارویی