مدل سازی زنجیره تامین محصولات کشاورزی فسادپذیر

در زنجیره تامین محصولات کشاورزی، به دلیل ویژگی های فسادپذیری بالا و ضایعات قابل توجه، دست یابی هم زمان به سودآوری، حفظ تازگی محصولات و کاهش ضایعات از چالش های اصلی به شمار می روند. این پژوهش با هدف ارتقای پایداری چنین زنجیره ای، یک مدل بهینه سازی چندهدفه ارائه می دهد که به طور هم زمان سه هدف حداکثرسازی سود، کاهش ضایعات و افزایش تازگی محصولات را دنبال می کند. برای حل این مدل، از رویکرد برنامه ریزی لکزیکوگرافیک و روش محدودیت اپسیلون استفاده شده است تا امکان اولویت بندی اهداف و تحلیل جامع جبهه های کارای چندهدفه فراهم شود. مدل پیشنهادی با استفاده از داده های میدانی از یک مزرعه در استان خراسان رضوی به عنوان نماینده تولیدکنندگان محصولات فسادپذیر که شامل محصولات گوجه فرنگی، خیار، بادمجان، کاهو و گل کلم می باشد، انتخاب شدند و سناریوهای مختلف تامین مالی، ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و کیفیتی زنجیره تامین را به صورت تلفیقی تحلیل می کند. نتایج نشان می دهد که طراحی و به کارگیری برنامه های تامین مالی هدف مند می تواند در بهبود این اهداف و کاهش پیامدهای زیست محیطی ناشی از ضایعات و ناکارآمدی زنجیره موثر باشد. هم چنین تحلیل حساسیت برای قیمت فروش گوجه فرنگی مورد بررسی قرار گرفت و تاثیر تغییرات قیمت بر سودآوری، ضایعات و تازگی محصولات بررسی شد و نشان داد که قیمت فروش گوجه فرنگی تاثیر قابل توجهی بر سود زنجیره تامین دارد و بهبود قیمت می تواند به افزایش سود کمک کند، اما در عین حال ممکن است منجر به افزایش ضایعات نیز شود. بنابراین، به مدیران زنجیره تامین توصیه می شود که برای بهینه سازی این زنجیره، به ویژه در شرایط نوسانات قیمت، استراتژی های متوازنی را برای مدیریت ضایعات و حفظ تازگی محصولات پیاده سازی کنند.

کلیدواژه ها:

کیفیت ، بهینه سازی ، کشاورزی-غذا ، چند هدفه