ارزیابی اثرات اقتصادی نوآوری های آبیاری در تحول کشاورزی روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان خدابنده)

آبیاری از عوامل موثر در ارتقاء بهره وری کشاورزی در کشورهای در حال توسعه، به ویژه ایران است و مدیریت کارآمد آن نقش مهمی در تحول کشاورزی روستایی دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات اقتصادی نوآوری های آبیاری، نگرش کشاورزان بخش مرکزی شهرستان خدابنده را نسبت به پیامدهای اجرای روش های نوین آبیاری بررسی کرده است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و روش آن توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استفاده کننده از شبکه نوین آبیاری در بخش مرکزی شهرستان خدابنده می باشد که براساس فرمول کوکران، از ۳۷۹ خانوار کشاورز، ۱۲۹ خانوار اجراکننده روش های نوین به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از طیف لیکرت و آزمون t تک نمونه ای تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که مولفه هایی مانند «کاهش مصرف آب»، «افزایش راندمان آبیاری» و «استفاده بهینه از آب موجود» بالاترین میانگین را داشته و نقش موثری در بهینه سازی منابع و افزایش بهره وری ایفا کرده اند. همچنین مولفه هایی نظیر «افزایش تولید»، «کاهش هزینه ها» و «افزایش سرمایه گذاری» نیز تاثیر مثبت و معناداری داشته اند. تنها مولفه «جذب گروه های کم درآمد» از نظر آماری معنادار نبوده و نیازمند توجه سیاستی است. در مجموع، نتایج پژوهش بیانگر اثرات اقتصادی مثبت و معنادار نوآوری های آبیاری در منطقه مورد مطالعه است؛ به گونه ای که می توان این فناوری ها را به عنوان راهبردی موثر در تحول کشاورزی روستایی و دستیابی به کشاورزی پایدار در مناطق مشابه معرفی کرد.

کلیدواژه ها:

روش های نوین آبیاری ، توسعه کشاورزی ، بخش مرکزی شهرستان خدابنده