اثربخشی درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی – رفتاری بر سطح کورتیزول و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان ریه

زمینه: سرطان ریه جزء شایع ترین و خطرناک­ترین سرطان ها در جهان می­باشد. توجه به وضعیت روانشناختی بیماران مبتلا به سرطان ریه به دلیل میزان آسیب پذیری بالای این بیماران در طول درمان بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی–رفتاری بر سطح کورتیزول وکیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان ریه انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و دوره پیگیری سه ماهه بود که در ماه های شهریور تا آبان ۱۳۹۸ انجام شد. در این پژوهش ۳۰  نفر از بیماران مبتلا به سرطان ریه مراجعه کننده به بیمارستان مسیح دانشوری شهر تهران به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و با استفاده از پرسشنامه اندازه گیری کیفیت زندگی۳۶-SF  و اندازه گیری سطح کورتیزول مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش به مدت ۸ جلسه تحت درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی – رفتاری  قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه، مورد پس آزمون قرار گرفتند و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۱ و روش تحلیل واریانس مکرر چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه پس از اجرای درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی – رفتاری تفاوت معناداری وجود داشت. به طوریکه، میانگین نمره مولفه های کیفیت زندگی افزایش و سطح کورتیزول گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی– رفتاری در افزایش کیفیت زندگی و کاهش سطح کورتیزول بیماران مبتلا به سرطان ریه موثر می باشد. بنابراین می توان پیشنهاد داد که به منظور ارتقاء کیفیت زندگی و کاهش سطح کورتیزول این بیماران غربالگری روانشناختی انجام گردد.

کلیدواژه ها:

Stress management treatment ، Cognitive-behavioral approach ، Lung cancer ، Cortisol ، Quality of life ، درمان مدیریت استرس ، رویکرد شناختی–رفتاری ، سرطان ریه ، کورتیزول ، کیفیت زندگی