ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامهی تشخیص علایم اختلال دوقطبی

زمینه: به منظور سنجش علائم اختلال بیماران دوقطبی و ساخت پرسشنامه ای در این زمینه، این مطالعه بر روی ۱۰۸ نفر که از دو گروه نمونه (۵۳ نفر شرکت کننده ی غیر بالینی  ) و ( ۵۵ نفر شرکت کننده ی دارای اختلال دو قطبی) که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند انجام شد. روش کار: به منظور بررسی پایایی این پرسشنامه ی ۷۴ سوالی از روش همسانی درونی و ثبات زمانی استفاده شد. همچنین تحلیل عاملی و بررسی روایی محتوایی، سازه و همگرای پرسشنامه ی تشخیص علائم اختلال دوقطبی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب  ۹۱/۰ (۵۵ = N، در نمونه دو قطبی) و ۸۳/۰ (۵۳ = N، در نمونه غیر بالینی) ۰۵/۰> P بود که نشان از همسانی درونی مناسب این ابزار داشت. همچنین برای بررسی ثبات زمانی پرسشنامه  ۳۵ شرکت کننده (ترکیبی از هر دو گروه غیر بالینی و گروه مبتلایان به اختلال دو قطبی) به طور تصادفی از بین ۱۰۸ شرکت کننده انتخاب شده و پرسشنامه را برای مرتبه ی دوم و هفت هفته بعد از اولین باری که پر کرده بودند ، تکمیل کردند. ضریب همبستگی نمرات کل پرسشنامه بین مرتبه ی اول و مرتبه ی دوم ۹۱/۰ = r، ۰۱/۰> P بود، که حاکی از ثبات بسیار خوب این پرسشنامه است. روایی همگرای این پرسشنامه با پرسشنامه ی مشکلات شغلی بیماران دوقطبی بررسی شد و همبستگی نمره ی کل پرسشنامه ی مشکلات شغلی بیماران دوقطبی با نمره کل پرسشنامه ی تشخیص علایم اختلال دوقطبی در نمونه ی غیر بالینی و نمونه ی دو قطبی به ترتیب (۶۶ = r، ۰۱/۰> P، ۵۳ = N) و (۶۶ = r، ۰۱/۰> P، ۵۳ = N) می باشد. در بررسی عاملی پرسشنامه با استفاده از چرخش واریمکس هشت خرده مقیاس استخراج شد که شامل: مشکلات ارتباطی، رنجوری، تغییرطلبی، بی ثباتی، بیقراری، سرخوشی، مشکل در ادراک مساله و افکار افسرده وار می باشند. نتیجه گیری: پرسشنامه ی تشخیص علائم اختلال دوقطبی یک پرسشنامه ی روا و پایا برای سنجش تشخیص علائم اختلال بیماران دوقطبی است.

کلیدواژه ها:

bipolar disorder ، symptom ، diagnosis ، inventory. ، اختلال دوقطبی ، تشخیص ، پرسشنامه ، روایی ، پایایی.