نقش جغرافیا و آداب و رسوم ایرانیان در شکل گیری اساطیر ایران و بازتاب آن در فرهنگ عامه دوره اسلامی

اهداف: این پژوهش به بررسی این مسئله کلیدی می پردازد که چگونه محیط جغرافیایی فلات ایران و نیز آداب، سنت ها و باورهای کهن مردمان این سرزمین، خاستگاه و بن مایه های اساطیر ایران باستان را شکل داده است.روش مطالعه: این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با روش کتابخانه ای انجام شده است. داده های مورد نیاز از طریق مطالعه و تحلیل منابع اصلی اساطیری ایران، متون تاریخی و جغرافیایی دوره اسلامی، و نیز منابع مربوط به فرهنگ عامه ایران گردآوری شده اند. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا، پیوندهای معنادار بین عناصر جغرافیایی و آیینی با شخصیت ها و روایت های اساطیری، و نیز مشابهت های بین این اساطیر و مولفه های فرهنگ عامه دوره اسلامی استخراج و تحلیل شده است.یافته ها: یافته های پژوهش به وضوح نشان می دهد که جغرافیا و آداب و رسوم ایرانیان، نقشی بنیادین در خلق و تکوین اساطیر ایران داشته اند.نتیجه گیری: اساطیر ایران فرآورده تعامل عمیق انسان ایرانی با جغرافیای پیرامون و آیین های اجتماعی اش بوده است. با ظهور اسلام، این اساطیر نه منهدم، بلکه از طریق مکانیزم های هوشمندانه ای مانند تغییر کارکرد، استحاله، و تلفیق، به لایه های زیرین فرهنگ عامه مهاجرت کردند و به عناصری سازنده و ماندگار در هویت فرهنگی ایرانی-اسلامی تبدیل شدند.

کلیدواژه ها:

جغرافیا ، آداب و رسوم ، ایرانیان ، اساطیر ایران ، فرهنگ عامه ، دوره اسلامی