بازشناسی مقوله تفاخر در معماری و شهرسازی: سیر تطور از مطبخ تا آشپزخانه

تا اویل قرن چهاردهم درایران مطبخ در سلسله مراتب طراحی یک خانه در داخل حیاط ساخته میشد و تنها دسترسی آن از حیاط مرکزی بود. تحولات فناوری در دوره مدرن زمینه را برای تغییرات اساسی در فضای آشپزخانه فراهم نموده و این فضا از کاربرد پخت وپز در اوایل دوره پهلوی به کاربردهای پخت وپز، شستشو و نگهداری مواد اولیه تغییر داده و به همراه سایر فناوریهای ساختمانی مانند لوله کشی آب و گازشهری باعث شد که آشپزخانه از بیرون به داخل منتقل و مقوله ی تفاخر که تا قبل آن در محیط مطبخ معنای خاصی نداشت در آشپزخانه به شکل محسوسی معنا پیدا کند. در این پژوهش با جمع آوری اطلاعات مبتنی بر منابع کتابخانه ای و نیز برداشت های میدانی از محیط به بررسی مقوله تفاخر در آشپزخانه و سیر تطور آن اقدام شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که تفاخر در محیط مطبخ در گذشته بسیار محدود یا وجود نداشته است و در آشپزخانه کنونی هم صرفا برای طبقه متوسط مطرح میشود و بتدریج در سطوح بالاتر مجددا از بین میرود و تبدیل به فضایی خدماتی میشود. لذا میتوان اینگونه گفت که تفاخر مقوله ای پیوسته و ثابت نبوده و جهش هایی در هر دوران داشته ودر میان هر قشری از جامعه نیز با شکلهای مختلف مشاهده است.

کلیدواژه ها:

تفاخر ، تفاخر در معماری ، تفاخر در خانه ، تفاخر در آشپزخانه ، مطبخ