نقش حسابداری مدیریت در مهندسی تصمیم گیری و نظام های کنترل سازمانی: تحلیل تطبیقی مبتنی بر الگوی کلارک چاپمن

حسابداری مدیریت در سازمان های معاصر از سطح یک نظام ساده گزارش گری مالی فراتر رفته و به ستون فقرات تصمیم سازی استراتژیک و کنترل مدیریتی تبدیل شده است. در محیطی که رقابت مبتنی بر داده، تحول دیجیتال، فشارهای اجتماعی و الزامات پاسخ گویی مالی هم زمان بر سازمان ها اعمال می شود، تصمیم گیری دیگر نمی تواند صرفا بر شهود مدیران استوار باشد. در چنین بستری، مهندسی تصمیم گیری به عنوان رویکردی ساختاریافته برای طراحی فرایند تصمیم و کاهش عدم قطعیت، نیازمند اتکای پایدار بر داده های مالی پردازش شده، سناریوهای تحلیلی و نظام های کنترلی هوشمند است.پژوهش حاضر با رویکرد اسنادی تحلیلی و با بهره گیری از یک مطالعه موردی تاریخی، به بررسی نقش حسابداری مدیریت در مهندسی تصمیم گیری و طراحی نظام های کنترل سازمانی می پردازد و تلاش می کند با تحلیل تطبیقی الگوی تاریخی شرکت صنعتی کلارک چاپمن، نشان دهد که چگونه تلفیق ارگانیک میان اطلاعات مالی، منطق مهندسی و کنترل مدیریتی می تواند به شکل گیری نوعی «کنترل استراتژیک داده محور» منجر شود.برای تقویت بعد تحلیلی، داده های پژوهش های پیشین و گزارش های سازمانی منتخب، بازتحلیل شده و نتایج آن در قالب چهار جدول اصلی گزارش شده است. این جدول ها، نشان دهنده رابطه میان بلوغ حسابداری مدیریت، کیفیت تصمیم گیری، سطح کنترل داده محور و میزان انحراف از بودجه و همچنین الگوی تصمیم گیری مرحله ای در پروژه های سرمایه گذاری هستند. نتایج نشان می دهد پیوند سه گانه «حسابداری مدیریت – مهندسی تصمیم – کنترل مدیریتی» شرط لازم برای حرکت سازمان به سوی «خودتنظیمی استراتژیک» است. سازمان هایی که به حسابداری مدیریت صرفا به عنوان ابزار ثبت و گزارش نگاه می کنند، دچار فقر تحلیلی شده و توان رقابت در محیط پرتلاطم را از دست می دهند؛ در حالی که سازمان های دارای سامانه های کنترلی داده محور، قادرند پیش از وقوع بحران، مسیر خود را اصلاح کرده و ریسک را به شکل هوشمند مدیریت نمایند.

کلیدواژه ها:

حسابداری مدیریت ، کنترل مدیریتی ، مهندسی تصمیم گیری ، اطلاعات مالی ، الگوی کلارک چاپمن ، کنترل استراتژیک داده محور.