ارزیابی نقش واسطه ای ساختار توزیع قدرت در رابطه بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده با شاخص های آسیب پذیر نهاد خانواده (طلاق، خشونت علیه زنان و چندهمسری در میان زنان قوم بلوچ)

این پژوهش با هدف تبیین نقش واسطه ای ساختار توزیع قدرت در خانواده، در رابطه بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی و سه شاخص آسیب پذیر خانوادگی (طلاق، خشونت علیه زنان و چندهمسری) در میان زنان قوم بلوچ طراحی شده است. جامعه آماری این مطالعه، زنان متاهل بلوچ ساکن در شهرستان چابهار هستند. با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و تکنیک نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، ۴۰۰ نفر از این زنان انتخاب و با پرسشنامه های استاندارد پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ساختار توزیع قدرت در خانواده (تصمیم گیری، منبع کنترل، تقسیم کار) و مقیاس های سنجش تجربه خشونت، نگرش به طلاق و چندهمسری مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که پایگاه اقتصادی-اجتماعی پایین، هم به صورت مستقیم و هم به واسطه ساختار توزیع قدرت نابرابر، با افزایش ریسک خشونت علیه زنان، تمایل به طلاق و پذیرش اجباری چندهمسری رابطه مثبت و معناداری دارد. ساختار توزیع قدرت به عنوان یک متغیر واسطه ای قوی عمل کرد، به طوری که بخش عمده ای از تاثیر پایگاه اقتصادی-اجتماعی بر آسیب پذیری های خانوادگی از طریق ایجاد و تثبیت روابط قدرت نابرابر در خانواده صورت می پذیرد. این پژوهش بر لزوم توجه به ابعاد فرهنگی-ساختاری قدرت در درون خانواده های بلوچ و اجرای برنامه های توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی زنان برای کاهش آسیب پذیری نهاد خانواده تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

پایگاه اقتصادی-اجتماعی ، ساختار توزیع قدرت ، خشونت علیه زنان ، طلاق ، چندهمسری ، زنان بلوچ.