بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر گسترش آسیب موریانه در بناهای تاریخی ایران

تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر موجب بروز پدیده های نوظهور در حوزه حفاظت از میراث فرهنگی شده است. یکی از این پدیده ها، گسترش آسیب ناشی از موریانه در بناهای تاریخی مناطق سردسیر و کوهستانی ایران است که پیشتر فاقد سابقه آلودگی بوده اند. این مقاله با بررسی میدانی سه منطقه تاریخی شامل مجموعه بایزید بسطامی در قمصر روستاهای مشهد اردهال و قمصر کاشان و محله شوده علیا در شهرستان تفت شواهدی از افزایش جمعیت موریانه و تخریب سازه های چوبی در اثر تغییرات اقلیمی ارائه میدهد. در ادامه، تجربه مدیریت بحران در محله شوده علیا به عنوان نمونه ای موفق از اجرای برنامه مدیریت تلفیقی آفات (IPM) تشریح شده است. این برنامه شامل آماربرداری، اطلاع رسانی هدفمند حذف کانونهای آلودگی، ایجاد سد شیمیایی و طعمه گذاری بوده و با مشارکت نهادهای محلی و میراث فرهنگی اجرا شده است. یافته ها نشان میدهد که تغییرات اقلیمی میتواند موجب گسترش آفات ساختمانی به مناطق جدید شود و حفاظت از بناهای تاریخی نیازمند پایش مستمر اطلاع رسانی علمی و اجرای برنامه های تلفیقی کنترل آفات است.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیم ، موریانه ، بناهای تاریخی ، مدیریت تلفیقی آفات ، مدیریت بحران