تحلیل جرایم جعل عمیق در فقه و حقوق کیفری ایران

دیپ فیک یا جعل عمیق تلفیقی ازتصاویر جعلی افراد براساس توانمندی هوش مصنوعی است. این فناوری به صورت ترکیب و قرار دادن تصاویر و فیلم های موجود در آرشیو و بایگانی های مختلف بر روی تصاویر یا فیلم های افراد مورد نظر، با بهره گیری از تکنیک «یادگیری خودکار» تحت عنوان «شبکه مولد تخاصمی» بکار می رود. تلفیق و ترکیب دو گونه تصویر و فیلم (یکی آرشیوی و دیگری متعلق یه فرد مورد نظر) به قدری دقیق و ظریف صورت می گیرد که تقریبا امکان تشخیص جعلی بودن آن غیر ممکن است و یا اینکه به سادگی مقدور نیست.گویی هر دو تصویر یا هر دو فیلم یکی است و در یک صحنه رخ می دهد. ارتکاب این نوع از افعال مجرمانه در حقیقت باعث تعرض به تمامیت معنوی شخص بزه دیده و منجر به تضعیف و تحقیر شخصیت و کرامت وی می شود و قانون گذار کشورهای مختلف دنیا نیز در این راستا در مقام حمایت کیفری یعنی جرم انگاری هتک حیثیت و تعیین ضمانت اجرای کیفری برای آن برآمدند. با توجه به گسترش فناوری های پیشرفته، فضای سایبر، ابزارها و موارد مرتبط با آن از قبیل شبکه های اجتماعی، رایانه و .... جرایمی که امروزه به صورت گسترده در جوامع صورت می گیرد، جرایم علیه حیثیت معنوی است که آبرو و شخصیت روحی و روانی اشخاص را مستقیما تحت تاثیر قرار می دهد و به دنبال خود آثار و پیامدهای جبران ناپذیری را به همراه دارد چرا که برخلاف وقوع این جرایم به طور سنتی که تبعات کمتری دارد وقوع این جرایم در فضای مجازی به واسطه گستردگی حجم انتشار و در دسترس افراد مختلف قرار گرفتن سبب می شود خدشه بیشتری به شخص بزه دیده یا قربانی این گونه جرایم وارد شود. از طرف دیگر امکان اعاده حیثیت و جبران خسارت معنوی، آن طور که در فضای حقیقی امکان پذیر است ، به نظر می رسد در فضای مجازی به درستی و کامل اجرا نخواهد شد. با گسترش فضای مجازی و بهره برداری افراد از رایانه و اینترنت و امکان وقوع جرم علیه فناوری اطلاعات، تدوین سیاست جنایی مناسب علیه جرایم سایبری از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین حقوق جزا باید پیشرفت های تکنولوژیکی را که فرصت های بسیار پیچیده ای برای سوء استفاده از تسهیلات فضای سایبری رافراهم می کند در نظر داشته باشد، زیرا با خلق فضای مجازی، موانع بسیاری از بین رفته و ارتکاب جرایم تسهیل گردیده است. سیاست جنایی ایران در خصوص جرایم علیه حیثیت معنوی اشخاص از جمله نشر اکاذیب و افترا، پیشگیری و مقابله با آن است که برای تحقق آن، از ابزارها و امکانات مختلفی در انواع سیاست جنایی تقنینی و قضایی بهره برداری کرده است که گاه به طور صریح به استفاده از تدابیر فنی جهت تحقق امنیت فضای سایبری پرداخته است و در جهت کاهش جرایم مربوط به این حوزه تلاش میکند.

کلیدواژه ها:

جرم انگاری ، جعل عمیق ، فقه و حقوق کیفری