شناسایی مولفه های مطلوبیت فضاهای اماکن متبرکه و مذهبی از نگاه معلولین، جانبازان و بیماران دارای محدودیت حرکتی

پژوهش حاضر از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه ی گردآوری داده ها جزء تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه کاربران(معلولین، جانبازان و بیماران دارای محدودیت حرکتی) و خبرگان(سیاست گذاران، طراحان، اساتید و مدیران اماکن مذهبی) در زمینه طراحی فضای اماکن متبرکه و مذهبی می باشند. با توجه به ماهیت و موضوع پژوهش، در پژوهش حاضر روش نمونه گیری هدفمند بود. نمونه مورد نظر از حیث تکرار زیارت و در دسترس بودن انتخاب می شوند، تا بتوان چارچوبی از متغیرها را بررسی و طراحی کرد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا می کند. جهت گردآوری و سنجش داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده گردید. این مطالعه بر اساس ماهیت و کیفیت با روش توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتواست.در این تحقیق به شاخص های عملکردی عوامل اجتماعی، عوامل بصری، دسترسی، عوامل زیرساختی و طراحی به عنوان مولفه ها و مفاهیم مطلوبیت اماکن متبرکه و مذهبی از نگاه معلولان، جانبازان و بیماران دارای محدودیت حرکتی دست یافته است. در این پژوهش و طبق نظر گوبا و لینکن (1981)، جهت بررسی صحت علمی در مطالعات کیفی چهار معیار قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تایید پذیری مد نظر قرار گرفته شد و سپس با استفاده از تحلیل اکتشافی روایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری الگوی مفهومی و برازش آن مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با استفاده از آزمون فریدمن شاخص های اصلی رتبه بندی شدند. از آنجایی که کشور عزیزمان ایران دارای اماکن متبرکه مذهبی فراوانی میباشد که مهم ترین و سرآمد ترین آنها مضجع نورانی امام هشتم، امام رضا(ع) در مشهد مقدس که هرساله میزبان خیل زایران میلیونی از اقصی نقاط کشور و جهان میباشد اهمیت و ضرورت توجه ویژه به خدمت رسانی به این افراد در حرم مطهر رضوی متوجه می سازد.

کلیدواژه ها:

مطلوبیت طراحی ، معلولین جسمی ، اماکن متبرکه مذهبی ، فضای شهری