غربالگری فعالیت گلیکوزیدهیدرولازی جدایه های قارچ Trichoderma بر بستر باگاس نیشکر

چکیده :لیگنوسلولز، جزء اساسی تشکیل دهنده زیست توده ی گیاهان است که طی فتوسنز تولید می شود و به عنوان فراوانترین منبع زیستی پایدار و منابع ارزشمندی از قندهای تجزیه پذیر در طبیعت به حساب می آید. زیست توده ی حاصل از پسماندهای کشاورزی، علف ها، چوب ها، پسماندهای جنگلی و ضایعات جامد شهری، به عنوان منابع تجدیدپذیر، پایدار و مقرون به صرفه در صنایع تبدیلی لیگنوسلولزها به شمار می روند. آنزیم های سلولاز و زایلاناز، دو گروه عمده از آنزیم های هولوسلولازی هستند که هیدرولیز ترکیبات لیگنوسلولزی را به عهده دارند. قارچ های جنس Trichoderma، از بهترین منابع تولید کننده ی این آنزیم ها به شمار می روند. مصرف کودها و سموم شیمیایی در جهان و ایران رو به افزایش است. این مصرف بی رویه باعث ایجاد مشکلاتی در سلامت انسان و محیط زیست شده است. بنابراین جایگزینی و کاربرد توام کودهای شیمیایی با کودهای زیستی و آلی ضروری است. اسید هیومیک یکی از کودهای پراهمیت در کشاورزی است که به عنوان عامل تحریک کننده رشد گیاه شناخته می شود و باعث افزایش میزان ریشه زایی گیاهان و درختان می شود. باگاس نیشکر بستر بسیار مناسبی برای تولید اسید هیومیک و انواع آنزیم ها از طریق فرایند تخمیر می باشد. در این تحقیق جهت تولید اسید هیومیک از باگاس نیشکر بعنوان پسماند بخش کشاورزی، از سیستم زیستی مبتنی بر آنزیم قارچ Trichoderma استفاده شد. جهت بررسی میزان فعالیت آنزیمی جدایه های قارچ Trichoderma و بررسی تاثیرات متقابل جدایه های منتخب ۶۶ جدایه منتخب مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز های کیفی نشان داد که این جدایه ها دارای فعالیت سلولاز و زایلاناز بالای۹۰% بودند. آنالیزهای کمی نشان داد، آنزیم زایلاناز جدایه های T۷-۷ و M۵۵-۲ به ترتیب U/mL۸۶/۱ و U/mL۷۸/۱ و آنزیم سلولاز جدایه های GL۶۷-۲ و T۵-۳ به ترتیب U/mL ۵۲۸/۰وU/mL ۵۲۶/۰ بود. سویه GL۹۳ باU/mL ۰۵۲/۰ آنزیم زایلاناز و U/mL ۰۰۲/۰ آنزیم سلولاز حداقل میزان فعالیت آنزیم را داشت. یافته ها نشان داد که جدایه های Trichoderma با توان تولید آنزیم های سلولاز و زایلانار بر بستر باگاس نیشکر، می تواند در فرایند زیستی تولید اسید هیومیک اثر بخشی مثبتی داشته باشند. جهت دستیابی به فرمولاسیونی کارآمد و تجاری ، شامل کنسرسیومی از سویه های منتخب با کریرهای اختصاصی، لازم است که مراحل بعدی تحقیق در بخش پایلوت انجام شود