نقش مدرسه در شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان

هویت اجتماعی، به عنوان عنصری بنیادین در سازگاری فردی و مشارکت اجتماعی، از دیرباز مورد توجه علوم تربیتی، جامعه شناسی و روان شناسی بوده است. در این میان، مدرسه به عنوان اولین نهاد رسمی اجتماعی سازی خارج از خانواده، نقش بسزا و انکارناپذیری در شکل گیری ابعاد مختلف هویت اجتماعی دانش آموزان ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی نظری و چارچوب های مفهومی موثر در راستای درک عمیق تر این نقش، به بررسی ابعاد گوناگون تعاملات مدرسه، برنامه های درسی، محیط یادگیری و روابط همسالان در فرآیند هویت یابی اجتماعی دانش آموزان می پردازد. یافته های نظری این مطالعه نشان می دهند که مدرسه از طریق تسهیل تجربه ی تعلق سازمانی، تقویت مهارت های اجتماعی، آشنایی با هنجارها و ارزش های جمعی، و فراهم آوردن فرصت هایی برای ایفای نقش های اجتماعی مختلف، بستری مناسب برای شکل گیری درک مثبت از خود در چارچوب گروه و جامعه فراهم می آورد. همچنین، تاثیر عوامل فرهنگی و ساختاری جامعه بر تفاسیر و تجربیات دانش آموزان در محیط مدرسه و پیامدهای آن بر هویت اجتماعی ایشان مورد تحلیل قرار گرفته است. این تحقیق ضمن تاکید بر ماهیت چندوجهی هویت اجتماعی و پویایی فرآیند شکل گیری آن، بر ضرورت توجه سیاست گذاران آموزشی، برنامه ریزان درسی و مربیان به طراحی محیط های یادگیری حمایت گر و فرصت ساز برای تقویت هویت اجتماعی سالم و پویا در میان دانش آموزان تاکید می ورزد و راه را برای مطالعات تجربی آتی و تدوین راهکارهای عملی در حوزه تعلیم و تربیت هموار می سازد.