تحلیل پیرنگ فضا در داستان سیاوش از شاهنامه فردوسی

این پژوهش به تحلیل نقش محوری عنصر فضا در ساختار روایی و معنایی داستان سیاوش از شاهنامه فردوسی می پردازد. با توجه به اینکه فضا در روایتهای حماسی هم به عنوان بستر رویدادها و هم به عنوان نماد مفاهیم عمیق تر عمل می کند، بررسی نظام مند آن در این داستان میتواند ابعاد جدیدی از هنر روایی فردوسی را آشکار سازد. مطالعه حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد بینارشته ای ادبیات و اسطوره شناسی انجام شده است. دادههای پژوهش از متن شاهنامه استخراج و سپس با استفاده از چارچوب نظری روایت شناسی و نشانه شناسی فضای ادبی مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها نشان میدهد که فردوسی با کاربرد هوشمندانه فضاهای متضاد ایران توران کاخ بیابان آتش آب نه تنها به پیشبرد پیرنگ کمک کرده بلکه نظام ارزشی داستان را نیز تجسم بخشیده است به ویژه سیاوش گرد به عنوان فضای آرمانی نماد نظم الهی در مقابل هرج و مرج توران تصویر شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تحلیل عنصر فضا در این داستان هم ظرافتهای هنری فردوسی در روایت پردازی را نشان میدهد و هم لایههای پنهان معنا را آشکار میسازد. این مطالعه همچنین زمینه را برای تحقیقات بعدی در زمینه اقتباس های نمایشی از داستان سیاوش فراهم میکند.

کلیدواژه ها:

فضا ، داستان ، پیرنگ ، شاهنامه فردوسی ، داستان سیاوش ، فضاسازی