اثر تیمارهای مختلف تغذیه بر رشد و عملکرد مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad)

مدیریت تغذیه گیاه یکی از مهمترین استراتژیهای سالم زیست محیطی شناخته شده است که بدون افزایش سطح زیر کشت عملکرد کمی و کیفی گیاهان را بهبود و افزایش می دهد. حاصلخیزی کم خاک ناشی از کاربرد مداوم کود شیمیایی به چالشی برای تولید پایدار کشاورزی در گیاهان دارویی تبدیل شده است. مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad) یکی از گونه های انحصاری و در معرض انقراض مرزه در ایران می باشد. اسانس و عصاره حاصل آن غنی از ترکیبات فنلی کارواکرول در اسانس و اسیدهای فنلی آزاد به ویژه رزمارینیک اسید در عصاره بوده و از فعالیت بیولوژیکی قابل توجهی برخوردار می باشند. کارواکرول موجود در اسانس مرزه خوزستانی دارای ویژگی های بیولوژیکی از جمله اثر ضدعفونی کننده، فعالیت های ضدالتهابی، ضددرد، ضدباکتریایی، ضدقارچی و مخمر و آنتی اکسیدان می باشد. بررسی رشدی و عملکرد کمی و کیفی مرزه خوزستانی واکنش به شرایط فاریاب و دیم، در شهرستان خوزستان نشان داد که در گونه خوزستانی عملکرد تر (۳/۱۴) تن در هکتار) عملکرد خشک (۱/۸۲ تن در هکتار عملکرد برگ و سرشاخه گلدار (۱/۰۸) تن در هکتار و شاخص سطح برگ (۰/۴۳ درصد بود. نتایج تحقیق نشان داد که تیمار N۵۰P۲۵K۲۵ کیلوگرم در هکتار ۵ تن در هکتار ورمی کمپوست در سال سوم بیشترین عملکرد خشک اندام هوایی و برگ خشک را داشت. استفاده از حاصلخیز کننده های خاک بر عملکرد خشک اندام هوایی و برگ گیاه اثرات مثبت و معنی داری داشت. افزایش عملکرد کمی گیاه در روش تغذیه تلفیقی به دلیل کاهش قابل توجه مقدار مصرف کودهای شیمیایی می تواند راهی مناسب جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد.

کلیدواژه ها:

عملکرد ، کود مرزه ورمی کمپوست ، نیتروژن