خواص آنتی اکسیدانی Lawsonia inermis: مروری کوتاه بر فیتوشیمی و پتانسیل درمانی آن

Lawsonia inermis L که به طور معمول با نام حنا شناخته می شود به دلیل خواص آنتی اکسیدانی قوی خود در مطالعات گسترده ای از مدل های آزمایشگاهی حیوانی و سلولی مورد توجه قرار گرفته است. جستجویی در پایگاه داده پابمد با استفاده از کلیدواژه های 'Lawsonia inermis' حنا و آنتی پایگاه داده تا ژوئن ۲۰۲۵ انجام شد. از میان ۱۲۷ مقاله شناسایی شده ۱۹ مورد که بر خواص آنتی اکسیدان حنا تمرکز داشتند انتخاب شدند. عصاره های مختلف حاصل از برگ، بذر و میوه این گیاه از جمله عصاره های آبی، اتانول، استات اتیل و متانولی توانایی قابل توجهی در پاکسازی رادیکال ها، آزاد مهار پراکسیداسیون لیپیدی و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی درون زاد مانند سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسید را نشان داده اند. اثر بخشی آنتی اکسیدانی این عصاره ها به وجود ترکیبات فیتوشیمیایی غنی مانند، لاوسون، فرکستین، اسید گالیک، اسید الاجیک و مشتقات ۱،۲،۴-تری هیدروکسی نفتالن نسبت داده شده است. این ترکیبات نه تنها در حفظ تعادل اکسیداتیو نقش دارند بلکه در مدل های حیوانی مختلف از موش های آلوده و رت های ویستار گرفته تا رده های سلولی سرطانی اثرات حفاظتی در برابر آسیب های اکسیداتیو ناشی از عوامل بیماری زا، سموم و تنش های محیطی نشان داده اند. همچنین، Lawsonia inermis در ترکیب با سایر گیاهان دارویی اثرات هم افزای درمانی داشته و پتانسیل آن را افزایش می دهد. با اینکه نوع عصاره و بخش مورد استفاده گیاه بر فعالیت بیولوژیکی آن تاثیر گذار است نتایج ثابت شده حاکی از آن است که این گیاه منبعی ارزشمند از آنتی اکسیدان های طبیعی است انجام مطالعات بیشتر برای استانداردسازی فرمولاسیون عصاره ها، جداسازی ترکیبات فعال و بررسی مکانیسم های اثر آن ها در شرایط بالینی ضروری است.

کلیدواژه ها:

استرس اکسیداتیو ، حنا ، عصاره های گیاهی ، لاوسون