واکاوی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی شهرستان سبزوار با استفاده از مدل های ژئوتوریستی (مطالعه موردی: رودآب، ریوند، طبس)

ژئوتوریسم یکی از جدیدترین مفاهیم در حوزه گردشگری است و در درجه اول بر ارتقای ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی در مناظر به عنوان جاذبه های گردشگری تمرکز دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی شهرستان سبزوار با استفاده از مدل های هادزیک، کوبالیکوا و فیولت می باشد. مناطق ژئوتوریستی رودآب، ریوند و طبس به عنوان مناطق مورد مطالعه انتخاب شدند. پژوهش حاضر با تکمیل کردن ۱۰۸ پرسش نامه (۲۵ نفر گردشگر و ۱۱ نفر کارشناس برای هر مدل) برای هر سه منطقه مورد مطالعه و محاسبه امتیازدهی آنان به پرسش نامه، به عمل آمده است. براساس نتایج حاصله از مدل هادزیک و بررسی ارزش های علمی و مازاد با نظر کارشناسان و گردشگران؛ توان ژئوتوریستی منطقه طبس با مقدار (۶۸/۹۱) بیش ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (۴۱/۲۵) کم ترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. هم چنین براساس نتایج به دست آمده از مدل کوبالیکوا منطقه طبس با مقدار (۸/۷۶) بیش ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (۶/۴۹) کم ترین امتیاز را در مجموع ارزش های علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی داراست. نتایج حاصل از ارزیابی از طریق مدل فیولت و بررسی ارزش های مدیریتی و گردشگری نیز نشان دهنده آنست که منطقه طبس با مقدار (۷/۸۶) بیش ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (۶/۳۶) کم ترین امتیاز را در مجموع ارزش های ارزیابی کسب کردند. بنابراین نتیجه گیری می گردد که منطقه طبس در شهرستان سبزوار، در بین مناطق مورد مطالعه، دارای توان ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی بیشتری است. درنهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی برای واکاوی ظرفیت های ژئوتوریستی شهرستان سبزوار از نرم افزارها و مدل های جدید و به روز استفاده شود.

کلیدواژه ها:

توان سنجی ، پتانسیل ، ژئوتوریسم ، سبزوار ، مدل های ژئوتوریسم