نقش دبیر علوم اجتماعی در تقویت تفکر نقادانه دانش آموزان دوره متوسطه اول

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دبیران درس علوم اجتماعی در پرورش و تقویت تفکر نقادانه دانش آموزان دوره متوسطه اول است. در نظام آموزش وپرورش ایران، درس علوم اجتماعی ابزاری برای تربیت شهروندان آگاه و مسئول و حامل فرهنگ گفت وگو و تفکر انتقادی تلقی می شود. این مقاله با رویکرد تحلیلی-کاربردی و بهره گیری از دیدگاه های سازنده گرایی اجتماعی، روش درس پژوهی، و نظریات اندیشمندان چون انیس، پاول و لیپمن، به تبیین نقش دبیر در ایجاد فضای آموزشی پرسشگر و گفت وگومحور پرداخته است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد دبیرانی که از روش های مشارکتی و تاملی استفاده می کنند، توانایی بیشتری در شکل دهی ذهن تحلیل گر و انتقادی در دانش آموزان دارند. همچنین کیفیت تفکر نقادانه با میزان استقلال فکری و درک اجتماعی معلمان همبستگی مثبت دارد. پیشنهاد مقاله، تدوین برنامه های ارتقای مهارت تفکر نقادانه در تربیت معلم و بازنگری در محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه اول است تا ظرفیت های لازم برای تحلیل انتقادی مسائل اجتماعی فراهم آید.

کلیدواژه ها:

تفکر نقادانه ، دبیر علوم اجتماعی ، آموزش شهروندی ، گفت وگو محور ، یادگیری تاملی ، سواد رسانه ای ، سازنده گرایی اجتماعی