بهینه سازی تولیدترکیب ضد قارچی سورفکتین در Bacillus velezensis UTB۹۶

سورفکتین قدرتمندترین و یکی از مهم­ترین لیپوپپتیدهای حلقوی است که توسط Bacillus velezensis و برخی گونه­هایBacillus  دیگر تولید می­شود و کاربرد وسیعی در صنعت، پزشکی، داروسازی و کنترل زیستی آفات و بیماری­های گیاهی در کشاورزی دارد. به ­منظور افزایش تولید لیپوپپتیدهای حلقوی، انتخاب محیط کشت مناسب و اقتصادی و مهیاکردن بهترین شرایط محیطی تولید، اهمیت زیادی دارد. سویه B. velezensis   UTB۹۶ با تولید لیپوپپتیدهای حلقوی موجب کاهش کشش سطحی آب از mN/m ۷۲ به mN/m ۳۰ شد. در این پژوهش، دو محیط کشت متفاوت تهیه ­­شد و میزان تولید سورفکتین با استفاده از HPLC در زمان­های ۲۴، ۴۸ و ۷۲  ساعت پس از مایه­زنی، در دو دمای ۲۵ و ۳۷ درجه سلسیوس و دو محیط متفاوت از نظر منابع نیتروژن و برخی فلزات موثر محاسبه­ شد. نتایج نشان­داد که بیشترین میزان تولید سورفکتین مربوط به دمای ۳۷ درجه سلسیوس، طول دوره رشد ۴۸ساعته و با منبع نیتروژن نیترات آمونیوم و غلظت ۰۱/۰ میلی­مول سولفات منگنز و چهار میکرومول سولفات آهن است. به­طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که سویه  B. velezensis UTB۹۶توان بالقوه­ای در تولید لیپوپپتید حلقوی سورفکتین دارد و بهینه­سازی محیط کشت و عوامل محیطی تاثیر معنی­داری بر افزایش میزان تولید سورفکتین دارد؛ لذا این سویه را می­توان برای کاربردهای صنعتی و تولید تجاری سورفکتین پیشنهاد کرد. همچنین، لیپوپپتیدهای حلقوی خالص­سازی شده از این سویه در غلظت یک میلی­گرم بر میلی­مول توانستند از رشد قارچ Aspergillus flavus جلوگیری کنند.

کلیدواژه ها:

آسپرژیلوس ، بیوسورفکتانت­ ، خواص ضد میکروبی ، سورفکتین ، لیپوپپتید حلقوی