تحلیل اثرات دیپلماسی مرزی بر امنیت دفاعی مرزهای شرق جمهوری اسلامی ایران(مطالعه مورد؛ میل۹۰ تا میله سه جانبه در دهانه ذوالفقار)

زمینه و هدف: برقراری تعاملات سازنده با همسایگان شرقی طی یک دهه گذشته در قالب مقابله با هر گونه ناامنی و مبارزه با تروریسم و همچنین مقابله با انواع قاچاق از جمله فعالیت های است که نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در راستای تامین امنیت در مرزهای شرقی داشته اند. تحقیق با هدف تحلیل اثرات دیپلماسی مرزی بر امنیت دفاعی مرزهای شرق جمهوری اسلامی ایران(مطالعه مورد؛ میل۹۰ تا میله سه جانبه در دهانه ذوالفقار)به نگارش درآمده است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بلحاظ نحوه گردآوری و ماهیت داده ها از نوع پژوهش های کیفی و از نوع اکتشافی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه از نوع عمیق بوده که با فرماندهان، مدیران، خبرگان و کارشناسان آشنا به موضوع دیپلماسی مرزی انجام گرفته است. جامعه مشارکت کنندگان با اتخاذ رویکرد اشباع نظری به تعداد ۳۵ نفر بوده است و برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از تکنیک تحلیل و تفسیر بهره برداری شده است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که دیپلماسی مرزی از طریق سازوکارهایی مانند توافقنامه های امنیتی دوجانبه و چندجانبه، ایجاد پست های مرزی مشترک و هماهنگی عملیاتی نیروهای مرزبانی، موفق به کاهش چشمگیر تهدیدات امنیتی شده است. آمارهای رسمی نشان می دهد که این اقدامات منجر به کاهش ۶۰ درصدی درگیری های مسلحانه مرزی و محدودیت قابل توجه نفوذ گروه های تروریستی شده است.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که دیپلماسی مرزی به عنوان یک پارادایم راهبردی، نقش محوری و چندبعدی در ارتقاء امنیت مرزهای شرقی کشور در محدوده مورد مطالعه ایفا کرده است. رویکرد پیشگیرانه و مشارکتی دیپلماسی مرزی، با ایجاد اعتماد و همکاری میان کشورهای همسایه، از یک سو از تشدید تنش ها جلوگیری می کند و از سوی دیگر، بستری پایدار برای مقابله جمعی با تهدیدات فرامرزی فراهم می آورد. این موفقیت ها بر ضرورت تداوم، تقویت و نهادینه سازی دیپلماسی مرزی به عنوان یک راهبرد کلان در مدیریت چالش های امنیتی مرزها تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

دیپلماسی مرزی ، امنیت دفاعی ، مرزهای شرق ، جمهوری اسلامی ایران