واکاوی اثرات اقتصادی - اجتماعی بازارچه های مرزی بر روستاهای پیرامونی مطالعه موردی: بازارچه مرزی ماهیرود در استان خراسان جنوبی

زمینه و اهداف: بازارچه های مرزی علاوه بر کارکرد اقتصادی، دارای آثار اجتماعی و فرهنگی مهمی در نواحی مرزی هستند. این بازارچه ها می توانند به بهبود استانداردهای زندگی، کاهش فقر، توزیع عادلانه درآمد، و تقویت روابط میان فرهنگی در مناطق مرزی کمک کنند. با توجه به اهمیت این ابعاد، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرات اقتصادی و اجتماعی بازارچه مرزی ماهیرود بر توسعه روستاهای پیرامونی در استان خراسان جنوبی انجام شده است. روش پژوهش: این مطالعه از نوع توصیفی–تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. داده ها از طریق پرسشنامه در بین خانوارهای ۵۲ روستای دارای سکنه در بخش درح (دهستان های درح و لانو) گردآوری شد. با استفاده از جدول مورگان، ۱۸۶ خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای و متناسب با جمعیت هر روستا صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که بازارچه مرزی ماهیرود بر توسعه اقتصادی (۶۷/۲=M) و اجتماعی (۹۶/۲=M) روستاهای پیرامونی تاثیر معنی داری نداشته است (p≤۰/۰۵).نتیجه گیری: علت اصلی این بی تاثیری به یک طرفه بودن فعالیت های تجاری (صادرات از ایران به افغانستان) و عدم بهره مندی اقتصاد محلی از آن بازمی گردد. همچنین، استفاده از نیروی کار افغانستانی مانع از مشارکت فعال جوامع محلی شده است. پیشنهاد می شود برای تقویت نقش مردم در توسعه منطقه، اقداماتی نظیر راه اندازی تعاونی های مرزنشینان و غرفه های فروش محصولات محلی صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

توسعه ، روستاهای مرزی ، بازارچه مرزی ، اقتصاد محلی ، ماهیرود