ارزیابی اثر مشوق های مالیاتی و گمرکی مناطق آزاد بر رفتار استراتژیک شرکت های بازرگانی داخل

مقدمه: سیاست های ایجاد مناطق آزاد تجاری–صنعتی در ایران با هدف جذب سرمایه گذاری، توسعه صادرات غیرنفتی و ارتقای رقابت پذیری بنگاه ها تدوین شده اند. یکی از ابزارهای کلیدی این سیاست ها، استفاده از مشوق های مالیاتی و گمرکی برای تسهیل فعالیت اقتصادی و کاهش هزینه های مبادله است. با این حال، کارایی واقعی این مشوق ها در تغییر رفتار استراتژیک شرکت های بازرگانی نسبت به شرکت های فعال در سرزمین اصلی هنوز به طور جامع بررسی نشده است. با توجه به این چارچوب، توجه به تاثیر مشوق های مالیاتی و گمرکی در مناطق آزاد بر شرکت های بازرگانی داخلی، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. از یک سو، شرکت های مستقر در مناطق آزاد ممکن است از مزایای بیشتری برخوردار شوند و رفتار استراتژیک متفاوتی نسبت به شرکت های فعال در سرزمین اصلی نشان دهند؛ از سوی دیگر، مقایسه تطبیقی این دو گروه می تواند به روشن شدن کارآیی مشوق های سیاستی کمک نماید.هدف: هدف این پژوهش، ارزیابی اثر مشوق های مالیاتی و گمرکی مناطق آزاد بر رفتار استراتژیک شرکت های بازرگانی داخلی و مقایسه تطبیقی آن با شرکت های مستقر در سرزمین اصلی ایران است. در این راستا، رفتارهایی نظیر تصمیم گیری های سرمایه گذاری، توسعه بازار، و انتخاب ساختار تامین مالی به عنوان شاخص های اصلی رفتار استراتژیک مورد تحلیل قرار می گیرند.مواد و روش: این تحقیق از نوع توصیفی–تحلیلی بوده و بر پایه روش پیمایش میدانی انجام می شود. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه های ساخت یافته میان دو گروه شرکت های بازرگانی (۱۰۰ شرکت در مناطق آزاد و ۱۰۰ شرکت در سرزمین اصلی) جمع آوری خواهد شد. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) با نرم افزار SmartPLS و آزمون فرضیه ها از طریق تحلیل مسیر استفاده می شود.نتیجه گیری: نتایج اولیه نشان می دهد که مشوق های مالیاتی و گمرکی مناطق آزاد تاثیر معناداری بر افزایش تمایل شرکت ها به سرمایه گذاری مجدد، گسترش بازارهای صادراتی، و بهبود راهبردهای رقابتی دارند. با این حال، اثرگذاری این مشوق ها در بلندمدت وابسته به پایداری مقررات، کیفیت زیرساخت ها و یکپارچگی سیاست های تجاری بین مناطق آزاد و سرزمین اصلی است. یافته ها می توانند مبنایی برای بازطراحی سیاست های حمایتی و اصلاح نظام انگیزشی مناطق آزاد در جهت ارتقای کارایی اقتصادی کشور فراهم سازند

کلیدواژه ها:

مناطق آزاد تجاری–صنعتی ، مشوق مالیاتی ، مشوق گمرکی ، رفتار استراتژیک شرکت ها ، سیاست های حمایتی ، سرمایه گذاری.