تحلیل نمادهای عرفانی در مثنوی معنوی مولوی با رویکرد معناشناسی شناختی

این پژوهش با هدف تحلیل نمادهای عرفانی در مثنوی معنوی مولوی بر اساس رویکرد معناشناسی شناختی انجام شد. پژوهش از نوع کیفی و توصیفی–تحلیلی است و داده ها از طریق مطالعه کتابخانه ای و خوانش دقیق متن مثنوی گردآوری شد. نمادهای اصلی شامل نور، آتش، سفر، عشق و انسان کامل شناسایی و تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد که مولوی با بهره گیری از استعاره های شناختی و نمادهای عرفانی، تجربه های شهودی و معنوی خود را به زبانی بازنمایی کرده است که هم جنبه های ذهنی و شناختی و هم جنبه های عاطفی و روحانی مخاطب را فعال می کند. نمادها علاوه بر انتقال مفاهیم انتزاعی، فرایندهای ذهنی، عاطفی و روحانی مخاطب را نیز فعال می سازند و فهم سلوک عرفانی و تجربه شهودی مولوی را تسهیل می کنند. تحلیل شناختی نشان می دهد که استعاره ها و طرحواره های ذهنی مولوی، ابزارهایی کارآمد برای بازنمایی مفاهیم عرفانی پیچیده و انتزاعی هستند و شبکه های معنایی گسترده ای ایجاد می کنند که ارتباط میان زبان، شناخت و تجربه عرفانی را برجسته می سازد. این پژوهش می تواند برای مطالعات میان رشته ای ادبیات، عرفان و زبان شناسی شناختی و همچنین آموزش متون عرفانی در دانشگاه ها کاربردی باشد.

کلیدواژه ها:

مثنوی معنوی ، نماد عرفانی ، معناشناسی شناختی ، استعاره شناختی ، مولوی