بررسی اثربخشی نوروفیدبک همراه با تمرین های شناختی رایانه ای در بهبود حافظه فعال در بزرگسالان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی

مقدمه: اختلال نقص توجه/بیش فعالی، یکی از اختلالات روان شناختی شایع در افراد می­باشد که از کودکی تا بزرگسالی تداوم می یابد و در ابعاد مختلفی از زندگی فرد، نظیر زندگی شخصی، اجتماعی، حرفه­ای، کارکرد اجرایی نظیر حافظه فعال اختلال ایجاد می­کند. مطالعات متعددی نشان دهنده ارتباط نزدیک نقایص حافظه فعال و اختلال نقص توجه/بیش فعالی بوده است. با توجه به فقدان مطالعه در خصوص اثربخشی نوروفیدبک در بهبود حافظه فعال در بزرگسالان دارای اختلال، این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی نوروفیدبک در حافظه فعال شکل گرفته است. مواد و روش ­ها: طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی، با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل می­باشد. جامعه آماری را بزرگسالان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی که به کلینیک آتیه در تهران مراجعه می­کنند، تشکیل دادند؛ که از بین آن ها پس از بررسی ملاک­های ورود و خروج، دو گروه آزمایشی و کنترل و در هر گروه ۸ آزمودنی، به طور تصادفی جایگزین گردیدند. ابزارهای پژوهش عبارت اند از پرسشنامه اضطراب بک، افسردگی بک، آزمون عملکرد پیوسته دیداری شنیداری رایانه­ای و آزمون علائم حیاتی سیستم عصبی مرکزی. اطلاعات، از طریق SPSS و با استفاده از روش آماری یومن ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین از آزمون های تی مستقل، ویلکاکسون و کروسکال والیس نیز جهت نتایج تکمیلی استفاده شد. در این مطالعه پروتکل مورد استفاده، تقویت موج بتا در نقطهFZ  می باشد. یافته ­ها:  نتایج به دست آمده نشان داد که نوروفیدبک منجر به افزایش معنادار ظرفیت حافظه فعال در بزرگسالان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی گردید. بحث و نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش که همسو با نتایج بسیاری از پژوهش های صورت گرفته در این زمینه می باشد، نوروفیدبک، موجب افزایش فعالیت لوب فرونتال و همچنین فعال سازی مدارهای عصبی مربوط به کارکردهای اجرایی و حافظه فعال گردیده و موجب بهبود نقایص کارکردهای اجرایی و حافظه فعال در افراد دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی می گردد. در نتیجه، با توجه به اثر بخشی نوروفیدبک در بهبود حافظه فعال، استفاده از این روش برای درمان های مشابه پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

Neurofeedback ، Adult attention deficit/hyperactivity disorder ، Working memory ، نوروفیدبک ، تمرین های شناختی رایانه ای ، اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بزرگسالی ، حافظه فعال