عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین

تلاش برای استقلال از عنصر بیگانه، یکی از واکنش های تاریخی هر قومی می باشد، با این وجود، ورود اعراب به خاک ایران با توجه به بار مذهبی این رخداد برای توده های مردم روزنه امیدی برای رهایی از شرایط آشفته سیاسی- اجتماعی جامعه ایران عهد ساسانی قلمداد شد و این امید سبب نوعی واکنش منفعلانه بخصوص از طرف طبقات فرودست در برابر اعراب شد. اما بزودی حاملان دین اسلام بویژه در دوره امویان، با رفتار سیاسی- اجتماعی خود، مردم را به واکنش واداشتند. حضور فعال موالی در نهضت عباسی نتوانست به آرمان های آنان تحقق بخشد، از اینرو تلاش هایی بویژه با لفافه مذهبی التقاطی و با رنگ مزدکی برای مقابله با سلطه اعراب به ظهور رسید که نتیجه آنی همگی چیزی غیر از شکست نبود. طاهر سرسلسله خاندان طاهری با به کارگرفتن نوعی سیاست سازش سیاسی- مذهبی آگاهانه با مامون و در واقع با اعراب، نه تنها توانست با قتل خلیفه عباسی به حیطه خدشه ناپذیر معنوی خلفا، آن هم در عصر طلایی خلافت عباسی لطمه وارد سازد، بلکه توانست با توجیه دینی آن اقدام، در ازای خدمات خود، خراسان را نیز به دست آورد و با سلوک سیاسی خود که مبتنی بر مردم داری بود، حتی پس از مرگش نیز مسبب تداوم قدرت در خاندانش باشد. در این مقاله با فرض اینکه سیاست واقع گرایی اسلامی طاهر را می توان اصلی ترین عامل در قدرت یابی طاهریان و استقلال نسبی ایران دانست، سعی شده است با تکیه بر منابع دست اول با روش توصیفی- تحلیلی، علاوه بر توجه به دشواری های استقلال ایرانیان، به جلوه های مختلف کاربست سیاست واقع گرایی اسلامی طاهر در لابه لای اعمال و گفتارش پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

"طاهر" ، "سیاست واقع گرایی اسلامی" ، "مامون ، "خراسان" ، "استقلال ایران"