جنبه های تاریک به کارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال: واکاوی چالش های اخلاقی

امروزه پیشرفت های هوش مصنوعی، تغییرات چشمگیری را در حوزه های مختلف کسب وکار به ویژه بازاریابی دیجیتال ایجاد کرده کرده است. هوش مصنوعی به بازاریابان در تولید محتوای هدفمند، پیش بینی اثربخشی کانال ها، تحلیل رفتار مشتریان و شخصی سازی تجربه آنها یاری می رساند. درحالیکه هوش مصنوعی رشد فزاینده ای را در بازاریابی تجربه می کند، به کارگیری آن با چالش های متعددی همراه خواهد بود و تحقیقات محدودی به آشکارسازی جنبه های تاریک آن در این حوزه پرداخته اند. از طرف دیگر، واکاوی چالش های اخلاقی به کارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال در کشور، باتوجه به بستر فرهنگی و اجتماعی متفاوت ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین، تحقیق حاضر به دنبال شناسایی و اولویت بندی چالش های اخلاقی به کارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال می باشد تا در کاهش پیامدهای منفی چنین ابتکاراتی فناورانه ای مدیران را یاری رساند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و از نظر نحوه ی جمع آوری داده ها دارای رویکرد آمیخته می باشد. در بخش کیفی، با انجام ده مصاحبه های نیمه ساختاریافته و با روش تحلیل مضمون، چالش های اخلاقی به کارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال شناسایی و در قالب شش مقوله و ۳۷ شاخص دسته بندی شده اند. در بخش کمی با روش آنتروپی شانون به اولویت بندی این چالش ها پرداخته شده است. در نهایت، مقوله های شناسایی شده به ترتیب عبارتند از تبعیض و سوگیری الگوریتم های هوش مصنوعی، عدم شفافیت و قابلیت اطمینان الگوریتم های هوش مصنوعی، تاثیرات مخرب برای افراد، نفوذ به حریم خصوصی، محتوای نادرست و پیامدهای نامطلوب اقتصادی. با مرور مطالعات این حوزه آشکار می شود که با وجود رشد فزاینده تمایل مدیران و پژوهشگران به بهره گیری از هوش مصنوعی در بازاریابی، پرداختن به جنبه های تاریک آن با رویکردی کل نگرانه مورد غفلت واقع شده است؛ از این رو، مهم ترین دانش افزایی پژوهش حاضر، پر کردن شکاف در ادبیات با واکاوی جنبه های اخلاقی با واکاوی جنبه های تاریک هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال در بستر فرهنگی-اجتماعی کشورمان ایران و نیز اولولیت بندی آنها می باشد تا بصیرتی کاربردی در خصوص چالش های بکارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال فراهم آورده و به سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان حوزه فرهنگ و فناوری در اتخاذ راهکارهای کاهش جنبه های تاریک چنین فناوری هایی یاری رساند.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، بازاریابی دیجیتال ، اخلاق ، حریم خصوصی ، آنتروپی شانون