طراحی مجتمع تحقیقات و توسعه کشاورزی پایدار با رویکرد معماری ارگانیک در شهرستان بوانات

بخش کشاورزی در اقتصاد ملی نقش محوری دارد و علاوه بر تامین امنیت غذایی، در اشتغال و استقلال اقتصادی کشور موثر است؛ با این حال، توسعه ی فاقد رویکرد پایداری موجب آسیب های زیست محیطی و مصرف بی رویه مواد شیمیایی شده است. از دهه ی ۱۹۸۰، الگوی کشاورزی پایدار با هدف حفظ فرآیندهای اکولوژیکی و ارتقای کیفیت زندگی نسل های امروز و آینده مطرح گردید؛ الگویی که بر چهار بعد تناسب اکولوژیکی، پایداری اقتصادی، مقبولیت اجتماعی و مسئولیت سیاسی استوار است. مقاله حاضر با هدف طراحی مجتمع تحقیق و توسعه کشاورزی پایدار در شهرستان بوانات بر اساس رویکرد معماری ارگانیک انجام شده است. این رویکرد، با تاکید بر پیوند هم ساز میان کالبد مصنوع و طبیعت، از اصول اقلیمی و مصالح بومی بهره می گیرد تا کیفیت زیستی و عملکردی فضا را افزایش دهد؛ امری که در حوزه کشاورزی اهمیت خاص دارد، زیرا تعامل پایدار میان انسان، خاک، آب و انرژی بنیان کشاورزی سالم را شکل می دهد. در این تحقیق، ابتدا مبانی نظری معماری ارگانیک و پایداری با روش های کتابخانه ای و اسنادی تحلیل شد، سپس مجتمع های تحقیقاتی کشاورزی یزد و کرمان به عنوان نمونه های داخلی و مراکز بین المللی سینجنتا، ناتیلوس خورشیدی، آنتروپوزوفی سائوپائولو و پژوهش های عبدالکریم و اولینیک مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد تلفیق دو رویکرد اقلیم محور (یزد) و زمین محور (کرمان) همراه با تجارب جهانی در معماری ارگانیک، الگویی مناسب برای طراحی مجتمع های تحقیقاتی پایدار در مناطق سرد و نیمه خشک ایران، به ویژه شهرستان بوانات فراهم می کند. در پایان، شرایط طبیعی و اقلیمی بوانات شامل منابع آب و انرژی، بافت زمین، جهت باد و تابش خورشید مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت.

کلیدواژه ها:

مجتمع تحقیق و توسعه ، پایداری ، کشاورزی ، معماری ارگانیک ، بوانات