ارزیابی ریسک در پروژه های کلان فناوری اطلاعات با استفاده از منطق فازی و مدل سازی وابستگی های متقابل

کلان پروژه های فناوری اطلاعات شامل مجموعه ای از پروژه های مرتبط هستند که در طول چرخه عمر برنامه به صورت هماهنگ مدیریت می شوند. اگرچه مدیریت برنامه تلاش ها را در میان پروژه ها هم راستا می کند، اما به طور مستقیم مدیریت پروژه های منفرد را بر عهده ندارد. یکی از دلایل اصلی شکست در چنین برنامه هایی، بی توجهی به مدیریت جامع ریسک است. ریسک ها در برنامه های فناوری اطلاعات اغلب به صورت وابسته به یکدیگر هستند و تاثیر تجمعی آن ها می تواند به طور قابل توجهی بر نتایج برنامه اثر بگذارد. این مطالعه، روشی برای ارزیابی ریسک های سطح برنامه ارائه می دهد که وابستگی های بین ریسک ها و عدم قطعیت را از طریق منطق فازی در نظر می گیرد. در این روش، یک طبقه بندی چندسطحی از ریسک ها پیشنهاد شده است که شامل ریسک های سطح پروژه، سطح برنامه و ریسک های راهبردی تجمیعی می شود. این روش شناسی، با بهره گیری از ماتریس ساختار تصمیم گیری، تحلیل سلسله مراتبی فازی و آنتروپی شانون، قضاوت کارشناسان را دریافت کرده و وزن ریسک ها را به صورت کمی محاسبه می کند. چارچوب پیشنهادی در یک پروژه مدرن سازی در گمرک ایران پیاده سازی شد و اثربخشی عملی آن در اولویت بندی ریسک ها و بهبود تصمیم گیری های راهبردی را نشان داد. نتایج این پروژه نشان داد که ریسک های محیطی—که خارج از کنترل مستقیم سازمان هستند—بحرانی ترین نوع ریسک محسوب می شوند. این پژوهش، رویکردی ساختاریافته برای مدیران برنامه های فناوری اطلاعات فراهم می کند تا بتوانند ریسک ها را در شرایط عدم قطعیت ارزیابی و رتبه بندی کنند و ابزاری برای افزایش تاب آوری و موفقیت برنامه ها ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

کلان پروژه فناوری اطلاعات ، ریسک پروژه ، وابستگی متقابل ، ارزیابی ریسک ، منطق فازی