تاثیر محیط روانی امن بر رشد شناختی و هیجانی دانش آموزان

مدرسه فراتر از یک فضای فیزیکی برای انتقال دانش، به مثابه ی یک "اقلیم روان شناختی" عمل می کند که تاثیری حیاتی بر تمامی ابعاد توسعه ی دانش آموزان دارد. پژوهش های حوزه روان شناسی تربیتی نشان می دهند که کیفیت این محیط، به ویژه در تامین امنیت روانی و هیجانی، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری مسیر رشد شناختی و هیجانی دانش آموزان دارد. هدف اصلی این مقاله، بررسی و تبیین دقیق این تاثیرات دوسویه با تمرکز بر یافته های پژوهشی داخلی و ارائه یک چارچوب تحلیلی جامع است.روش شناسی و یافته ها:این مقاله با رویکرد تحلیلی-مروری، بر پایه اسناد و مقالات علمی فارسی تدوین شده است. یافته ها موید این نکته هستند که محیط روانی امن بر دو حوزه ی اصلی تاثیر می گذارد:۱. رشد شناختی: امنیت روانی، با کاهش اضطراب و استرس ناشی از ترس از قضاوت، تنبیه یا شکست، منابع شناختی مغز را آزاد می کند. در یک محیط امن، سیستم عصبی از حالت "جنگ یا گریز" خارج شده و تمرکز، حافظه ی فعال، و توانایی پردازش اطلاعات به شدت بهبود می یابد. این فضا، ریسک پذیری فکری را تشویق کرده و زمینه ساز خلاقیت و نوآوری می شود که در نهایت، منجر به بهبود عملکرد تحصیلی و یادگیری عمیق می گردد. ۲. رشد هیجانی: محیط امن، با فراهم کردن حمایت عاطفی از سوی معلمان و همسالان، زیربنای تنظیم هیجان سازگارانه را تقویت می کند. دانش آموزان در این فضا، کمتر به راهبردهای ناسازگارانه ی هیجانی (مانند نشخوار ذهنی و سرزنش خود) روی می آورند و بیشتر از راهبردهای مثبت (مانند ارزیابی مجدد مثبت) استفاده می کنند. این امر موجب افزایش خودکارآمدی، عزت نفس و توسعه ی هوش هیجانی از طریق همدلی و مهارت های اجتماعی می گردد که مستقیما به سلامت روان بالاتر و کاهش پرخاشگری می انجامد. عوامل کلیدی در این زمینه شامل احساس تعلق به مدرسه، روابط گرم معلم-دانش آموز، و ساختار منسجم با قوانین منصفانه است.

کلیدواژه ها:

محیط روانی امن ، رشد شناختی ، رشد هیجانی ، دانش آموزان ، امنیت هیجانی ، اقلیم مدرسه ، عملکرد تحصیلی ، هوش هیجانی ، تنظیم هیجان ، خودکارآمدی.