بررسی نظام پیمون و تناسبات هندسی در بنای تاریخی مدرس-مقبره منسوب به ابن سینا در اصفهان

بنای مدرس مقبره منسوب به ابن سینا که از جمله آثار دوره دیلمی به شمار میرود در محله در دشت اصفهان واقع شده است مداخلات کالبدی متعدد در این بنای تاریخی، لزوم بازشناسی و تحلیل نظام پیمون و تناسبات هندسی بکار رفته در ساختار معماری آن را بیش از پیش مسلم ساخته که این مهم بررسی تغییرات سازهای افزایش دقت در مطالعات تطبیقی تحلیل دقیق تر، پلان، نما حجم و جزئیات بکار رفته در ساختار اصیل این بنا را ممکن خواهد ساخت. پژوهش حاضر که از جنبه روش و ماهیت به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه تجزیه و تحلیل در آن کیفی است با رویکرد آشکارسازی هندسه کالبدی این بنای تاریخی انجام گرفته دادههای گردآوری شده به صورت کتابخانهای و میدانی نیز با استفاده از نرم افزارهای AutoCAD و PhiMatrix ترسیم و تحلیل شده است بررسی ویژگیهای ساختاری بنای مورد پژوهش مشخص ساخت که معماران از نظام پیمون کوچک برای احداث آن استفاده کرده همچنین با توجه به ابعاد ورودی ابنیه در این نظام پیمون با قطعیت بیشتری میتوان طاق نمای موجود در جبهه شمالی بنا را به عنوان ورودی اصیل احتمالی در نظر گرفت. علاوه بر این با بهره گیری از نظامهای تناسباتی مبتنی بر چهار پنج و شش ضلعی و نسبت طلایی ۱/۷۳۲، تناسبات کالبدی اجزای مختلف این بنا مورد بررسی قرار گرفت به منظور افزایش دقت در نتایج این تناسبات با استفاده از نرم افزار PhiMatrix و با در نظر گرفتن نسبت طلایی ۱/۶۱۸ فیبوناچی نیز بار دیگر بررسی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش علاوه بر تائید مداخلات ساختاری صورت گرفته در کف، بنا ضریب صحت نظریه احداث بخشهایی از کالبد این اثر تاریخی فرهنگی در تراز ارتفاعی پائین تر از کف فعلی را افزایش داده و فرضیه وجود ساختاری سردابهای در سطوح زیرین این بنای تاریخی را توجیه کرده است.

کلیدواژه ها:

پیمون تناسبات هندسی ، نسبت طلایی ، مدرس ابن سینا ، اصفهان