ارزیابی ویژگیهای کالبدی موثر در ارتقاء سلامت روان ساکنین در مجتمع های مسکونی

عموما پذیرفته شده است که مسکن خوب از سلامتی محافظت می کند. افرادی که در مسکن نامناسب با شرایط وخیم تر زندگی می کنند، احتمال بیشتری برای تجربه بیماری روانی دارند. بهبود کالبدی، مسکن سلامت روانی را بهبود می بخشد. ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمع های مسکونی و رشد نامناسب و ناهمساز، کالبدی به علاوه نگاه کمی گرایانه به عناصر کالبدی پیامدهایی نظیر از دست رفتن، مکان آسایش و آرامش روان را به همراه داشته است. آرامش و سلامت روان ساکنین در مجتمع های مسکونی به عنوان مفهومی پویا همواره تحت تاثیر عوامل گوناگون قرار داشته و عناصر شکل دهنده آن بر اثر مولفه های گوناگون در حال تغییر است. الگوی ساخت کالبدی را می توان ساده ترین راه در راستای دستیابی به آرامش و ارتقاء سلامت روان دانست. تحقیق حاضر بر پایه ارزیابی میزان تاثیر ویژگیهای کالبدی در ارتقاء سلامت روان ساکنین در مجتمع های مسکونی انجام گرفته تا نتایج آن راه گشایی برای طراحی محیط های مسکونی سالم باشد. یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که از میان تمام ویژگیهای کالبدی موثر در ارتقاء سلامت روان، سطح اشغال و تراکم، ارتفاع بلوک های ساختمانی، نحوه چینش و مسائل مربوط به کنارهم قرارگیری بلوک ها و فرم فضاهای خارجی، میزان کیفیت فضای باز میان آن ها، فرم فضاهای داخلی و ابعاد واحد مسکونی بازشو ها و نوع و اندازه آن ها، ارتفاع سقف واحدهای مسکونی، دیاگرام های عملکردی ابعاد و اندازه، مشاعات، تعداد اتاق های واحد مسکونی و اندازه آن ها دارای بیشترین تاثیر می باشد. در این مقاله با بهره گیری از روش های توصیفی و تحلیلی و مشاهده و نتایج حاصل از پرسشنامه، استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی به بررسی ابعاد کالبدی موثر در ارتقاء سلامت روان در مجتمع های مسکونی پرداخته شده است. به منظور ارزیابی نهایی داده ها از نرم افزار SPSS و روش آماری همچون آزمون T تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون همبستگی پیرسون بهره گرفته شده است. آن چه ضرورت این تحقیق را تاکید می نماید، عدم احساس آسایش و آرامش در محیط خانه و به طور کلی بروز ناهنجاری هایی در رفتار ساکنان می باشد. اهمیت این موضوع از آنجا که مسکن معمولا عمده ترین موضوع طراحی در طول زندگی حرفه ای معماران خواهد بود، نیز قابل بررسی است. بر این مبنا، با توجه به تحقیقات و بررسی های صورت گرفته، راهکارهایی ارائه شده که در نظر گرفتن آن ها می تواند به ارتقاء سلامت روان ساکنین در مجتمع های مسکونی منجر شود.

کلیدواژه ها:

کالبد مسکونی ، سلامت روان ، مجتمع مسکونی ، آرامش روان