مقایسه تطبیقی الگوهای طراحی و ساختار فضایی در باغهای ایرانی دوره های صفویه و قاجار

مقدمه و هدف این تحقیق به تحلیل تطبیقی طراحی باغهای ایرانی از دوره های صفویه و قاجار با تمرکز بر چهار مولفه اصلی شامل جهتگیری، تناسبات، پلان سیرکولاسیون حرکتی و حرکت و جهت جریان آب پرداخته است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تغییرات طراحی و تطابق آنها با نیازها و شرایط مختلف زمان است تا درک بهتری از تحولات تاریخی باغها حاصل شود. روش اجرای پژوهش با استفاده از روش تحلیل مقایسه ای انجام شده است. ابتدا داده های مربوط به باغهای دوره صفویه (قدمگاه، فین، مصلی، هشت بهشت) و باغهای دوره قاجار (ائل گلی، نارنجستان، قوام، عفیف آباد، ارم) جمع آوری شد. سپس طراحی هر باغ بر اساس چهار مولفه اصلی تحلیل و مقایسه گردید تا تفاوت ها و شباهت های کلیدی شناسایی شوند. یافته ها و نوآوری: پژوهش نتایج تحقیق نشان دهنده تغییرات عمده ای در طراحی باغها از دوره صفویه به قاجار است. باغهای دوره صفویه عمدتا بر زیبایی شناسی و تقارن تمرکز داشتند، در حالی که باغهای دوره قاجار به سمت طراحی های کاربردی تر و عملیاتی تر گرایش یافته اند. نوآوری پژوهش در ارائه مقایسه ای جامع از طراحی باغها با توجه به تغییرات در نیازهای اجتماعی و اقلیمی است که می تواند به طراحی های معاصر کمک کند. نتیجه گیری: این تحقیق نشان می دهد که طراحی باغها در دوره قاجار به نیازهای عملیاتی و کاربردی پاسخ داده است، در حالی که باغهای دوره صفویه بیشتر بر زیبایی شناسی تاکید داشتند. این تغییرات در طراحی باغها به خوبی تطابق با شرایط محیطی و اجتماعی متفاوت را نشان می دهد و می تواند به طراحان معاصر برای بهره برداری از تجارب گذشته در طراحی های نوآورانه و مناسب تر کمک کند.

کلیدواژه ها:

باغهای ایرانی ، باغهای دوره صفوی ، باغهای دوره قاجار ، الگوی طراحی باغ ، ساختار فضایی باغ