تاثیر افزودنیهای زیستی و غیر زیستی بر حد خمیرایی و ظرفیت بارگذاری خاک بستر جاده جنگلی در جنگل آموزشی _ پژوهشی دکتر بهرام نیا

سابقه و هدف: خاک بستر جاده های جنگلی غالبا دارای مشکلاتی از جمله خمیرایی بالا، قابلیت بارگذاری و مقاومت برشی پایین، دشواری تراکم و امکان نشست می باشند. از این رو تثبیت و ارتقاء مقاومت خاک با استفاده از مواد افزودنی همواره مورد توجه محققین و مهندسین راه سازی بوده است. از سوی دیگر امروزه استفاده از مواد ضایعاتی در تثبیت خاک ها با توجه به اقتصادی بودن آن رایج شده است. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر افزودن کاه، آهک و سیمان بر بهبود مقاومت مکانیکی خاک بستر متورم شونده جاده های جنگلی انجام می پذیرد. مواد و روش ها: منطقه مورد مطالعه در سری یک جنگل آموزشی _ پژوهشی دکتر بهرام نیا واقع شده است. در این مطالعه ابتدا ۵ نقطه رانشی دربرگیرنده خاک ریزدانه و متورم شونده و از هر یک حداقل ۳ نمونه به روش تصادفی ساده و هر نمونه به وزن ۵ کیلوگرم تهیه شد. به منظور مقایسه کارایی افزودنی ها، نمونه های خاک با مقادیر متفاوت ۰ ، ۱ ، ۳ ، ۵ ، ۱۰ و ۱۵ و ۲۰ درصد کاه و کلش، آهک و سیمان ترکیب شدند. ویژگی های ژئوتکنیکی که شامل ویژگی های تراکمی، حدود آتربرگ و مقاومت فشاری یا CBR می باشد، در تمام نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ویژگی تراکمی شامل حداکثر تراکم خشک خاک و رطوبت بهینه با آزمایش پروکتور، حدود آتربرگ شامل حد روانی، حد خمیری و شاخص های مربوطه به روش کاساگرانده و فتیله خمیری و مقاومت فشاری یا همان CBR به کمک آزمایش بارگذاری کالیفرنیا انجام پذیرفت.یافته ها: نتایج حاصل از مقایسه میانگین ظرفیت بارگذاری نمونه های خاک تیمارشده نشان داد که مقدار ظرفیت بارگذاری با افزودن مقادیر آهک، سیمان و کاه، به طور معنی داری افزایش پیدا کرد. علاوه بر این، با افزودن مقادیر بیشتر سیمان، آهک و کاه به خاک، مقدار شاخص خمیری به طور معنی داری کاهش یافت. کمترین مقدار شاخص خمیری با افزودن ۲۰ درصد سیمان ایجاد شده است. در مجموع تیمار کاه در مقایسه با شاهد، هیچ اثر معنی داری بر بهبود شاخص خمیری خاک نداشت و مقدار شاخص خمیری در این تیمار به طور معنی داری بیشتر از نمونه های خاک تیمار شده با آهک و سیمان بود. مقدار ظرفیت بارگذاری خاک در نمونه های تیمار شده با سیمان به طور معنی-داری بیشتر از تیمارهای دیگر بود.نتیجهگیری کلی: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که افزودنی های زیستی و غیر زیستی بر مقاومت مکانیکی خاک بستر جاده های جنگلی تاثیر معنی داری دارند و این افزودنی ها می توانند در افزایش ظرفیت بارگذاری و کاهش شاخص خمیرایی جاده جنگلی نقش بسزای ایفا کنند و با مدیریت صحیح و استفاده از این تکنیک های زیست مهندسی می توان در کاهش هزینه تعمیر و نگهداری جاده جنگلی و افزایش دوره بهره برداری اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

افزودنی های زیستی و غیر زیستی ، جاده جنگلی ، زیست مهندسی ، شاخص خمیری ، ظرفیت بارگذاری خاک